ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΟ BRAIN DRAIN (2020, ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

Οι Έλληνες ξενιτεύονται. Ως πότε ακόμα;

Η τρέχουσα οικονομική κρίση που άρχισε το 2010 και συνεχίζεται έως τις μέρες μας και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας που καταγράφονται στη χώρα μας έχουν εξωθήσει χιλιάδες Έλληνες στο εξωτερικό με σκοπό να αναζητήσουν και να βρουν απασχόληση, ώστε να αξιοποιήσουν τα προσόντα τους και να αποκομίσουν κάποιο εισόδημα από την εργασία τους.

Οι αριθμοί της μετανάστευσης προβληματίζουν έντονα. Η πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε για αυτό το θέμα η εταιρεία ICAP είναι ενδεικτική. Το δείγμα ήταν 1.268 Έλληνες που ζουν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη έρευνα, το ανησυχητικό φαινόμενο της «διαρροής εγκεφάλων» (brain drain) έχει προσλάβει ανησυχητικές διαστάσεις στην Ελλάδα της ύφεσης, αφού τελευταία την εγκαταλείπουν περισσότεροι από τις προηγούμενες  χρονιές. Παράλληλα, ανάμεσα στα υπόλοιπα ευρήματα της έρευνας, διαπιστώνεται ότι οι βασικότεροι λόγοι μετανάστευσης αφορούν την έλλειψη αξιοκρατίας και τη διαφθορά σε ποσοστό 41%, την οικονομική κρίση (34%), αλλά και τις καλύτερες προοπτικές – ευκαιρίες που υπάρχουν στο εξωτερικό (33%).

Η «αιμορραγία» που προκαλεί το φαινόμενο της μετανάστευσης στην ελληνική οικονομία σε όρους ακαθάριστου εθνικού προϊόντος και εισοδήματος είναι πολύ μεγάλη για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Άλλωστε, αυτό γίνεται εύκολα αντιληπτό από την ποσοστιαία κατανομή των Ελλήνων που εγκαταλείπουν τα πάτρια εδάφη με κριτήριο το επίπεδο σπουδών τους. Συγκεκριμένα, το 9% διαθέτει διδακτορικό, το 55% κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα σπουδών, το 20% πτυχίο πανεπιστημίου (ΑΕΙ), ένα 10% περίπου πτυχίο ΤΕΙ και μόνο το 6% δεν κατέχει πτυχίο. Ηλικιακά στην ομάδα που έχει «τα ηνία» της μετανάστευσης βρίσκονται σε ποσοστό 35% οι νέοι από 30 έως 35 ετών και στη δεύτερη θέση σε ποσοστό 28% οι ηλικίες από 25 έως 30 ετών και ουραγοί οι ηλικίες 30-33 ετών. Η λαϊκή ρήση ότι «από την Ελλάδα φεύγουν τα καλύτερα μυαλά» εύλογα επιβεβαιώνεται, διότι αρκετοί από όσους επιλέγουν να μεταναστεύσουν έχουν διαπρέψει στις ακαδημαϊκές σπουδές τους, διαθέτουν μικρή ή μεγάλη εργασιακή εμπειρία, αλλά οι προσδοκίες τους για επαγγελματική αποκατάσταση διαψεύδονται μόλις διαπιστώσουν την αναξιοκρατία και τη γραφειοκρατία που επικρατούν στους περισσότερους κλάδους, αν όχι σε όλους, της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας της χώρας μας. Κάποιες φορές η επιχειρηματικότητα, το υγιές «επιχειρείν», η ανταγωνιστικότητα μεταξύ επιχειρήσεων ή μεμονωμένων ατόμων, η επιδίωξη της καινοτομίας και της αριστείας αντιμετωπίζονται με καχυποψία, δογματισμό ή ακόμη και με εχθρότητα.

Τα προαναφερθέντα ωθούν μορφωμένους, εξειδικευμένους και λιγότερο καταρτισμένους Ελληνες να στρέφονται προς οικονομικά προηγμένα κράτη και κυρίως τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ολλανδία, τη Γαλλία κ.λπ. αλλά και εκτός Ευρώπης, όπως, για παράδειγμα, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τις αραβικές χώρες, την Κίνα και αλλού, οπουδήποτε θα μπορούσαν να βρουν μια αξιοπρεπή εργασία, με βάση τις γνώσεις, τις δυνατότητες, την εμπειρία τους και με αξιοκρατικές διαδικασίες, με περιορισμένη γραφειοκρατία και παροχή αδιάκριτα σε όλους ίσων ευκαιριών για ανάδειξη. Η «διαρροή εγκεφάλων» συνεχίζεται και το 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία της επιβατικής κίνησης των Ελλήνων από το διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας «Ελευθέριος Βενιζέλος».

Ένα από τα πιο ανησυχητικά δεδομένα αφορά τον αριθμό των Ελλήνων επιστημόνων που εγκαταστάθηκαν στο εξωτερικό από την έναρξη της τρέχουσας οικονομικής κρίσης το 2010, ο οποίος αγγίζει σταδιακά τα 500.000 άτομα, με αυξητικές τάσεις για το μέλλον. Δυστυχώς, οι οιωνοί κρίνονται δυσοίωνοι για τα επόμενα χρόνια και οι στρατιές των «διασποριτών», όπως χαρακτηριστικά αναφέρονται στα στοιχεία του διεθνούς αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος», θα διατηρηθούν, πλήττοντας καίρια την εθνική οικονομία μας και υποβαθμίζοντας τις όποιες προοπτικές επανεκκίνησης και ανάκαμψής της.

Ας προσπαθήσουμε ως κοινωνία, υπερβαίνοντας τις στενές κομματικές γραμμές και τα μικροσυμφέροντα, να διαμορφώσουμε ικανές συνθήκες και μια συνεκτική στρατηγική απορρόφησης των νέων Ελλήνων επιστημόνων, ώστε να μην ξενιτεύονται προς αναζήτηση εργασίας και τελικά «αξιοποιούνται» κατάλληλα από τις ξένες χώρες, που τους προσφέρουν όσα δεν βρίσκουν, δυστυχώς, στην πατρίδα μας. Επιπλέον, ας παραδειγματιστούμε από ευρωπαϊκές χώρες σχετικά με τους θεσμούς, τους φορείς και τις διαδικασίες επαγγελματικής αποκατάστασης των πτυχιούχων ιδρυμάτων ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, καθώς και των αποφοίτων τεχνικής εκπαίδευσης. Αναντίρρητα, όλες οι επαγγελματικές ειδικότητες και ακαδημαϊκές εξειδικεύσεις είναι απαραίτητες για την πολυπόθητη ανάπτυξη της χειμαζόμενης ελληνικής οικονομίας. Ας δρομολογήσουμε πλέον ένα εθνικό στρατηγικό πλαίσιο αξιοποίησης προσόντων και αποδεδειγμένης εργασιακής εμπειρίας, για να τοποθετηθεί «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση» και να επωφεληθούν συνολικά η οικονομία και η κοινωνία μας.

Άρθρο του Κ. Κωνσταντινίδη, διασκευασμένο για τις ανάγκες της εξέτασης.

http://www.kathimerini.gr

1ο Θέμα

Α1.     Σε κάθε μία από τις διατυπώσεις που ακολουθούν να δώσετε τον χαρακτηρισμό “Σωστό” ή “Λάθος”, ανάλογα με το αν αποδίδουν το νόημα του κειμένου σωστά ή όχι. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με συγκεκριμένη αναφορά στο κείμενο.

i)        Ο αρθρογράφος υποστηρίζει ότι ένας από τους λόγους μετανάστευσης των Ελλήνων είναι η έλλειψη διαύγειας στις προσλήψεις.

ii)       Ο αρθρογράφος αμφισβητεί την αξιοπιστία της άποψης ότι από την «Ελλάδα φεύγουν τα καλύτερα μυαλά».

iii)      Η καινοτομία ενθαρρύνεται.

iv)      Ο αρθρογραφός ευελπιστεί ότι το φαινόμενο της μετανάστευση θα παρουσιάσει ύφεση τα επόμενα χρόνια.

v)       Σύμφωνα με τον αρθρογράφο η λύση στο πρόβλημα της μετανάστευσης είναι η συγκρότηση ενός δημόσιου φορέα απασχόλησης εργατικού δυναμικού.

Α2.     Στην τάξη, διερευνάτε το φαινόμενο της «διαρροής εγκεφάλων». Στο πλαίσιο της συζήτησης, να παρουσιάσετε περιληπτικά τις απόψεις του Κωνσταντινίδη (σε 90-100 λέξεις), όπως αυτές αναπτύσσονται στην 5^η και 6^η παράγραφο του αποσπάσματος.

2ο Θέμα

Β1.     Να εντοπίσετε και να καταγράψετε δύο τρόπους ανάπτυξης της 3^ης παραγράφου. Σε τι αποβλέπει ο συντάκτης του κειμένου με την παράλληλη επιλογή τους;

Β2.     α) Μια αποφαντική (Οι Έλληνες ξενιτεύονται) και μια ερωτηματική (Ως πότε ακόμα;) πρόταση συνθέτουν τον τίτλο του κειμένου. Να σχολιάσετε το επικοινωνιακό τους αποτέλεσμα. (80 λέξεις)

β) Να δώσετε έναν εναλλακτικό τίτλο στο κείμενο.

Β3.     Να ξαναγράψετε την παρακάτω περίοδο, αντικαθιστώντας τα υπογραμμισμένα ρηματικά σύνολα (ρήμα και αντικείμενο) με ονοματικά (ουσιαστικό και γενική προσδιοριστική):

«Η τρέχουσα οικονομική κρίση που άρχισε το 2010 και συνεχίζεται έως τις μέρες μας και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας που καταγράφονται στη χώρα μας έχουν εξωθήσει χιλιάδες Έλληνες στο εξωτερικό με σκοπό να αναζητήσουν και να βρουν απασχόληση, ώστε να αξιοποιήσουν τα προσόντα τους και να αποκομίσουν κάποιο εισόδημα από την εργασία τους.»

Ποια από τις δύο εκδοχές θεωρείτε προτιμότερη και για ποιους λόγους;

Β4.     Ο αρθρογράφος κάνει ευρεία χρήση των σημείων στίξης. Να επισημάνετε τη λειτουργικότητά τους στις εξής λέξεις/φράσεις:

Ø   «διαρροής εγκεφάλων»

Ø   «αιμορραγία»

Ø   «επιχειρείν»

Ø   «Ελευθέριος Βενιζέλος»

Ø   «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση»

Β5.     Να δηλώσετε τη σημασία των υπογραμμισμένων διαρθρωτικών λέξεων.

Στη συνέχεια, να τις αντικαταστήσετε με ισοδύναμες από τις λέξεις που ακολουθούν χωρίς να αλλοιώνεται η σχέση συνοχής (2 λέξεις περισσεύουν): προφανώς, επιπρόσθετα, την ίδια στιγμή, δίχως αμφιβολία, εξάλλου, δηλαδή, παρόλο που.

Β6.     Να ξαναγράψετε την περίοδο λόγου που ακολουθεί αντικαθιστώντας κάθε μια από τις υπογραμμισμένες λέξεις με μια συνώνυμη λέξη ή φράση και κάνοντας όλες τις αναγκαίες αλλαγές.

« Η λαϊκή ρήση ότι «από την Ελλάδα φεύγουν τα καλύτερα μυαλά» έχει εύλογα μια δόση αλήθειας, διότι αρκετοί από όσους επιλέγουν να μεταναστεύσουν έχουν διαπρέψει στις ακαδημαϊκές σπουδές τους, διαθέτουν μικρή ή μεγάλη εργασιακή εμπειρία, αλλά οι προσδοκίες τους για επαγγελματική αποκατάσταση διαψεύδονται μόλις διαπιστώσουν την αναξιοκρατία και τη γραφειοκρατία που επικρατούν στους περισσότερους κλάδους, αν όχι σε όλους, της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας της χώρας μας.»

Β7.     Στην τελευταία παράγραφο προσέξτε την έγκλιση και το πρόσωπο των ρημάτων που χρησιμοποιούνται: Ας προσπαθήσουμε… ας παραδειγματιστούμε …. Ας δρομολογήσουμε… Για ποιους λόγους, κατά τη γνώμη σας, ο αρθρογράφος έκανε την παραπάνω επιλογή;

3ο Θέμα

Για ποιους λόγους, κατά τη γνώμη σας, πολλοί νέοι άνθρωποι αποφασίζουν εγκαταλείψουν την Ελλάδα και να μετακομίσουν στο εξωτερικό για να εργαστούν;

Η απάντησή σας θα έχει τη μορφή σύντομης ομιλίας 300-350 λέξεων, στο πλαίσιο συζήτησης που αναπτύσσεται στο σχολείο σας την Ημέρα των Επαγγελμάτων.