ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ (2020, ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

Η παγκοσμιοποίηση της εκμετάλλευσης των παιδιών

Η είδηση δεν συγκίνησε κανέναν. Οι πάσης αποχρώσεως εφημερίδες και γενικά τα ΜΜΕ ήταν απασχολημένα με το να αναλύουν το «μήνυμα των εκλογών» και έτσι δεν βρήκαν την ευκαιρία ούτε να αναλύσουν ούτε να καταγγείλουν ότι στην Κωνσταντινούπολη παιδάκια 10-12 ετών ράβουν τα τζιν Benetton με μεροκάματο λιγότερο του ενός ευρώ την ημέρα. Κανένας δεν φώναξε για σκάνδαλο, γιατί φαίνεται ότι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης δεν έχουμε να πούμε τίποτα για την παγκοσμιοποίηση της εκμετάλλευσης των παιδιών.

Το θέμα -αν δεν μας φαίνεται φυσιολογικό- δεν μας απασχολεί. Στην εποχή μας σκάνδαλο είναι ότι πέφτει το Χρηματιστήριο και όχι ότι κάθε λεπτό πεθαίνουν 25 παιδιά από ασιτία· ότι 250 εκατομμύρια αγοράκια και κοριτσάκια σε όλον τον κόσμο ηλικίας 5-14 χρόνων δουλεύουν 14-16 ώρες την ημέρα δένοντας κόμπους σε χαλιά, στρίβοντας φύλλα καπνού, κόβοντας σπίρτα· ότι παιδάκια παραμορφώνουν τα χέρια τους ράβοντας μπάλες, κόβοντας διαμάντια, παραμορφώνουν τα πόδια τους δουλεύοντας σε υαλουργίες, σε νταμάρια ή κάνοντας τους βαστάζους στις αγορές· ότι κοριτσάκια όχι μεγαλύτερα από 12 χρόνων πωλούνται για τα χαρέμια των αραβικών κρατών σαν αγελάδες σε παζάρια· ότι αγοράκια και κοριτσάκια πουλούν το κορμί τους στους δρόμους της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.

Ο Μπένετον δεν είναι ούτε χειρότερος ούτε καλύτερος από τους υπόλοιπους άρχοντες των πολυεθνικών: από τη Nike, την Adidas, τη Fiat, τη United Fruit κ.τ.λ. Ακολουθεί τους νόμους της ελεύθερης αγοράς, όπως κάνουν όλοι, μεταφέροντας την παραγωγή του εκεί όπου το κόστος εργασίας είναι χαμηλότερο· εκεί όπου τα δικαιώματα εργασίας είναι ελάχιστα ως ανύπαρκτα. Και αν σε αυτές τις χώρες δουλεύουν μωρά, δεν φταίνε οι καθώς πρέπει καπιταλιστές της πολιτισμένης Δύσης. Φταίνε οι νόμοι των υπανάπτυκτων κρατών, φταίνε οι βάρβαροι γονείς του Τρίτου Κόσμου που βάζουν τα παιδιά τους να δουλεύουν.

Όμορφος ο κόσμος της ελεύθερης αγοράς· ο κόσμος της παγκοσμιοποίησης που «προάγει τον πλούτο των εθνών και την ευημερία των ατόμων». Υπάρχουν στον πλανήτη ένα δισεκατομμύριο φτωχά παιδιά και οι στατιστικές της Unicef λένε ότι το ένα στα δύο εργάζεται στην κυριολεξία για ένα πιάτο φαΐ στις βιομηχανίες που παράγουν προϊόντα made in... που πωλούνται στις αγορές της Δύσης. Οι στατιστικές επίσης λένε ότι το ένα στα δύο παιδιά των φτωχών και απόκληρων του πλανήτη είναι πλεονάζον. Οι αγορές δεν το χρειάζονται. Δεν είναι παραγωγικό. Και όποιος δεν παράγει, ως γνωστό, δεν χρειάζεται. Γι' αυτό καλύτερα να πεθαίνουν προτού μεγαλώσουν και γίνουν επικίνδυνα. Για του λόγου το αληθές, οι παρααστυνομικές ομάδες στη Βραζιλία δολοφονούν κατά μέσο όρο τέσσερα παιδιά την ημέρα, ενώ στη ναρκοδημοκρατία της Κολομβίας (που είναι πιο παραγωγικοί) φθάνουν τα έξι παιδιά ημερησίως.

Για όσους σηκώνουν τους ώμους νομίζοντας ότι αυτά συμβαίνουν μακριά τους, στη γη των βαρβάρων, έχω δυσάρεστα νέα. Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ, πέντε εκατομμύρια παιδιά -κυρίως μεταναστών από τη Λατινική Αμερική- εργάζονται οικοδομώντας το αμερικανικό θαύμα. Στα αγροκτήματα-μοντέλο του κράτους της Καλιφόρνιας 500.000 παιδιά από 5 ως 12 ετών δουλεύουν, για δύο δολάρια, 12 ώρες την ημέρα κάτω από τεχνητές βροχές εντομοκτόνων. Στη Βρετανία (όπου η παιδική εργασία επιτρέπεται διά νόμου από 13 χρόνων) τέσσερα στα δέκα παιδιά εργάζονται με πενιχρά μεροκάματα.

Τα παιδιά του κόσμου ουρλιάζουν στέλνοντας μηνύματα αγωνίας, αλλά αυτά δεν φθάνουν στα αφτιά μας. Έχουμε άλλα σοβαρότερα προβλήματα να λύσουμε από εκείνα της φτώχειας, της εκμετάλλευσης, της ανισότητας, της περιθωριοποίησης, της αδικίας και έτσι δεχόμαστε ότι μπορούμε να θυσιάσουμε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά (των άλλων) στον βωμό της παγκοσμιοποίησης.

(Β. Μουλόπουλος, εφημ. Το Βήμα)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Β1.    Μελετήστε την 1^η, την 3^η και την 6^η παράγραφο του άρθρου και εντοπίστε τα σημεία που ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί την ειρωνεία:

α) να αναφέρετε εναντίον ποιων στρέφεται η ειρωνεία του και

β) να αξιολογήσετε το επικοινωνιακό αποτέλεσμα που κάθε φορά επιτυγχάνεται.

Β2.    Μελετήστε την 2^η παράγραφο. Ποιος είναι ο στόχος του αρθρογράφου; Με ποιους τρόπους υπηρετείται αυτός ο στόχος και πώς τους αξιολογείτε; (προσέξτε και τις γλωσσικές επιλογές του π.χ. υποκοριστικά, σχήματα λόγου κ.ά.)

Β2.    Μελετήστε την 5^η παράγραφο του κειμένου. Ποιος είναι ο στόχος του αρθρογράφου; Με ποιους τρόπους υπηρετείται αυτός ο στόχος και πώς τους αξιολογείτε;

Β3.    Με ποιους τρόπους αναπτύσσει ο κειμενογράφος την πρώτη παράγραφο;

Β4.  α) Στο άρθρο του ο Μουλόπουλος χρησιμοποιεί το α΄ πληθυντικό. Τι επιτυγχάνει με την επιλογή αυτή;

         β) Στην τελευταία παράγραφο να αντικαταστήσετε το α΄ πληθυντικό πρόσωπο με β΄ πληθυντικό. Ποια αλλαγή παρατηρείτε στο ύφος και το επικοινωνιακό αποτέλεσμα;

Β5.    Να αντικαταστήσετε τις έντονα τυπωμένες μεταφορικές φράσεις με άλλες που να αποδίδουν με σαφήνεια το νόημα.

Γ.      Παρά τη συνταγματική κατοχύρωση των ανθρώπινων δικαιωμάτων του παιδιού παρατηρείται σε αρκετές περιπτώσεις ασύστολη παραβίασή τους. Σε ένα άρθρο 400 λέξεων  που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να καταγγείλετε φαινόμενα παραβίασης των δικαιωμάτων του παιδιού στις μέρες μας και να προτείνετε μέτρα για τη διασφάλισή τους.