Σελίδες

Κυριακή 22 Απριλίου 2018

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ (ΠΡΟΛΟΓΟΣ)

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ­Σοφοκλέους, Αντιγόνη

Ἀντιγόνη
Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ                           31
κἀμοί, λέγω γὰρ κἀμέ, κηρύξαντ᾽ ἔχειν.
καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν
σαφῆ προκηρύξοντα, καὶ τὸ πρᾶγμ᾽ ἄγειν
οὐχ ὡς παρ᾽ οὐδέν, ἀλλ᾽ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,                       35
φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει.
οὕτως ἔχει σοι ταῦτα, καὶ δείξεις τάχα
εἴτ᾽ εὐγενὴς πέφυκας εἴτ᾽ ἐσθλῶν κακή.                            38
(,,,)
Ἰσμήνη
Οἴμοι ∙ φρόνησον, ὦ κασιγνήτη, πατὴρ
ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ᾽ ἀπώλετο,                                   50
πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς
ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί.
ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή, διπλοῦν ἔπος,
πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον·
τρίτον δ᾽ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ᾽ ἡμέραν                                 55
αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον
κοινὸν κατειργάσαντ᾽ ἐπαλλήλοιν χεροῖν.
νῦν δ᾽ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει
ὅσῳ κάκιστ᾽ ὀλούμεθ᾽, εἰ νόμου βίᾳ
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν.                                     60
ἀλλ᾽ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ᾽ ὅτι
ἔφυμεν, ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα.
ἔπειτα δ᾽ οὕνεκ᾽ ἀρχόμεσθ᾽ ἐκ κρεισσόνων,
καὶ ταῦτ᾽ ἀκούειν κἄτι τῶνδ᾽ ἀλγίονα.
ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς                                    65
ξύγγνοιαν ἴσχειν, ὡς βιάζομαι τάδε,
τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ
περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα.


Α1.      Από το κείμενο που σας δίνεται, να μεταφράσετε στο φύλλο απαντήσεων τους στίχους 31-38 (Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν … εἴτ᾽ ἐσθλῶν κακή.)
Μονάδες 30
Β1.     α) Να γράψετε στο φύλλο απαντήσεων τις παρακάτω λέξεις και δίπλα στην καθεμία να γράψετε μια λέξη από το αρχαίο κείμενο ετυμολογικά συγγενική: έμφυτος, γνήσιος, απώλεια, συνείδηση, πανούργος. (μονάδες 10)
β) ψῆφον, ἄνδρας, ἀκούειν, αἰτοῦσα, ἔχει: Να γράψετε μια σύνθετη λέξη (ουσιαστικό ή επίθετο) στα νέα ελληνικά με α΄ ή β΄ συνθετικό καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις. (μονάδες 5)
Μονάδες 15
Β2.      Με βάση τα στοιχεία των στίχων 49-57 να παρουσιάσετε αναλυτικά τις συμφορές που έπληξαν τον οίκο των Λαβδακιδών και να εξηγήσετε πού αποσκοπεί η απαρίθμησή τους από την Ισμήνη.  
Μονάδες 15

Β3.   Πώς διαγράφεται το ήθος της Ισμήνης στους στίχους 58-68; Η απάντησή σας να τεκμηριωθεί με στοιχεία του κειμένου.
Μονάδες 15
Β4.      Ποια σχήματα λόγου εντοπίζετε στους παρακάτω στίχους; Ποιος είναι ο λειτουργικός τους ρόλος;
α) τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα (στ. 31)
            β) πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς
    ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί. (στ. 51-52)
            Μονάδες 15
Β5.      εκκύκλημα, θυμέλη: Να δώσετε το περιεχόμενο των παραπάνω όρων.   
Μονάδες 10


ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ (στ. 653-675)

Κρέων
Ἀλλὰ πτύσας ὡσεί τε δυσμενῆ μέθες
τὴν παῖδ᾽ ἐν Αἴδου τήνδε νυμφεύειν τινί.
Ἐπεὶ γὰρ αὐτὴν εἷλον ἐμφανῶς ἐγὼ                                       655
πόλεως ἀπιστήσασαν ἐκ πάσης μόνην,
ψευδῆ γ᾽ ἐμαυτὸν οὐ καταστήσω πόλει,
ἀλλὰ κτενῶ. Πρὸς ταῦτ᾽ ἐφυμνείτω Δία
ξύναιμον. Εἰ γὰρ δὴ τά γ᾽ ἐγγενῆ φύσει
ἄκοσμα θρέψω, κάρτα τοὺς ἔξω γένους.                                 660
Ἐν τοῖς γὰρ οἰκείοισιν ὅστις ἔστ᾽ ἀνὴρ
χρηστός, φανεῖται κἀν πόλει δίκαιος ὤν.
Ὅστις δ᾽ ὑπερβὰς ἢ νόμους βιάζεται
ἢ τοὐπιτάσσειν τοῖς κρατύνουσιν νοεῖ,
οὐκ ἔστ᾽ ἐπαίνου τοῦτον ἐξ ἐμοῦ τυχεῖν.                                665
ἀλλ᾽ ὃν πόλις στήσειε τοῦδε χρὴ κλύειν
καὶ σμικρὰ καὶ δίκαια καὶ τἀναντία.
καὶ τοῦτον ἂν τὸν ἄνδρα θαρσοίην ἐγὼ
καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ᾽ ἂν ἄρχεσθαι θέλειν,
δορός τ᾽ ἂν ἐν χειμῶνι προστεταγμένον                                 670
μένειν δίκαιον κἀγαθὸν παραστάτην.
Ἀναρχίας δὲ μεῖζον οὐκ ἔστιν κακόν.
Αὕτη πόλεις ὄλλυσιν, ἥδ᾽ ἀναστάτους
οἴκους τίθησιν, ἥδε συμμάχου δορὸς
τροπὰς καταρρήγνυσι· τῶν δ᾽ ὀρθουμένων                           675
σῴζει τὰ πολλὰ σώμαθ᾽ ἡ πειθαρχία.

Α1.      Από το κείμενο που σας δίνεται, να μεταφράσετε στο φύλλο απαντήσεων τους στίχους 663-671 (Ὅστις δ᾽ ὑπερβὰς …. κἀγαθὸν παραστάτην.)
Μονάδες 40
Β1.   Με βάση τα στοιχεία των στίχων 655 - 660 να παρουσιάσετε αναλυτικά την επιχειρηματολογία με την οποία ο Κρέοντας καταλήγει στην απόφασή του να σκοτώσει την Αντιγόνη.
Μονάδες 15
Β2.      Με βάση τα στοιχεία των στίχων 672-676, να καταγράψετε τις απόψεις του Κρέοντα για την «ἀναρχία» και την «πειθαρχία».
Μονάδες 15
Β3.     Να εντοπίσετε ένα σημείο του κειμένου όπου υπάρχει τραγική ειρωνεία και να το σχολιάσετε.
            Μονάδες 15
Β4.      α) Να γράψετε στο φύλλο απαντήσεων τις παρακάτω λέξεις και δίπλα στην καθεμία να γράψετε μια λέξη από το αρχαίο κείμενο ετυμολογικά συγγενική: πιθανότητα, αποθήκη, τάγμα, βατός, ρήγμα. (μονάδες 10)
β) παῖδα, πόλεως, ψευδῆ, κτενῶ, γένους: Να γράψετε μια σύνθετη λέξη (ουσιαστικό ή επίθετο) στα νέα ελληνικά με α΄ ή β΄ συνθετικό καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις. (μονάδες 5)

Μονάδες 15

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ Αντιγόνη, στίχοι 58-77 (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ­Σοφοκλέους Αντιγόνη, στίχοι 58-77

Ἰσμήνη
Νῦν δ᾽ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει
ὅσῳ κάκιστ᾽ ὀλούμεθ᾽, εἰ νόμου βίᾳ
ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν.                                     60
Ἀλλ᾽ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ᾽ ὅτι
ἔφυμεν, ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα ∙
ἔπειτα δ᾽ οὕνεκ᾽ ἀρχόμεσθ᾽ ἐκ κρεισσόνων,
καὶ ταῦτ᾽ ἀκούειν κἄτι τῶνδ᾽ ἀλγίονα.
Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς                                  65
ξύγγνοιαν ἴσχειν, ὡς βιάζομαι τάδε,
τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ
περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα.
Ἀντιγόνη
Οὔτ᾽ ἂν κελεύσαιμ᾽ οὔτ᾽ ἄν, εἰ θέλοις ἔτι
πράσσειν, ἐμοῦ γ᾽ ἂν ἡδέως δρῴης μέτα.                                70
Ἀλλ᾽ ἴσθ᾽ ὁποῖά σοι δοκεῖ, κεῖνον δ᾽ ἐγὼ
θάψω· καλόν μοι τοῦτο ποιούσῃ θανεῖν.
Φίλη μετ᾽ αὐτοῦ κείσομαι, φίλου μέτα,
ὅσια πανουργήσασ᾽ ∙ ἐπεὶ πλείων χρόνος
ὃν δεῖ μ᾽ ἀρέσκειν τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.                               75
Ἐκεῖ γὰρ αἰεὶ κείσομαι· σοὶ δ᾽, εἰ δοκεῖ,
τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ᾽ ἀτιμάσασ᾽ ἔχε.

Α1.      Από το κείμενο που σας δίνεται, να μεταφράσετε στο φύλλο απαντήσεων τους στίχους 65-75 (Ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα… τοῖς κάτω τῶν ἐνθάδε.)
Μονάδες 30
Β1.  Με βάση τα στοιχεία των στίχων 58-68 να παρουσιάσετε αναλυτικά την επιχειρηματολογία με την οποία η Ισμήνη καταλήγει στην απόφασή της να μη συμπράξει με την Αντιγόνη στην ταφή του Πολυνείκη.
Μονάδες 15
Β2.    Πώς διαγράφεται το ήθος της Αντιγόνης στους στίχους 69-77; Η απάντησή σας να τεκμηριωθεί με στοιχεία του κειμένου.
Μονάδες 15
Β3.      Ποια σχήματα λόγου εντοπίζετε στους παρακάτω στίχους; Ποιος είναι ο λειτουργικός τους ρόλος;
α) Φίλη μετ᾽ αὐτοῦ κείσομαι, φίλου μέτα (στ. 73)
            β) ὅσια πανουργήσασα (στ. 74)
γ) τὰ τῶν θεῶν ἔντιμ᾽ ἀτιμάσασ᾽ ἔχε (στ. 77)
            Μονάδες 15
Β4.      α) Να γράψετε στο φύλλο απαντήσεων τις παρακάτω λέξεις και δίπλα στην καθεμία να γράψετε μια λέξη από το αρχαίο κείμενο ετυμολογικά συγγενική: δόγμα, εργοδότης, διάπραξη, έμφυτος, απώλεια. (μονάδες 10)
β) ψῆφον, ἄνδρας, ἀκούειν, αἰτοῦσα, ἔχει: Να γράψετε μια σύνθετη λέξη (ουσιαστικό ή επίθετο) στα νέα ελληνικά με α΄ ή β΄ συνθετικό καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις. (μονάδες 5)
Μονάδες 15
Β5.      εκκύκλημα, θυμέλη: Να δώσετε το περιεχόμενο των παραπάνω όρων.   

Μονάδες 10