ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ (ΠΡΟΛΟΓΟΣ)

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ­Σοφοκλέους, Αντιγόνη

Ἀντιγόνη

Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα σοὶ                           31

κἀμοί, λέγω γὰρ κἀμέ, κηρύξαντ᾽ ἔχειν.

καὶ δεῦρο νεῖσθαι ταῦτα τοῖσι μὴ εἰδόσιν

σαφῆ προκηρύξοντα, καὶ τὸ πρᾶγμ᾽ ἄγειν

οὐχ ὡς παρ᾽ οὐδέν, ἀλλ᾽ ὃς ἂν τούτων τι δρᾷ,                       35

φόνον προκεῖσθαι δημόλευστον ἐν πόλει.

οὕτως ἔχει σοι ταῦτα, καὶ δείξεις τάχα

εἴτ᾽ εὐγενὴς πέφυκας εἴτ᾽ ἐσθλῶν κακή.                            38

(,,,)

Ἰσμήνη

Οἴμοι ∙ φρόνησον, ὦ κασιγνήτη, πατὴρ

ὡς νῷν ἀπεχθὴς δυσκλεής τ᾽ ἀπώλετο,                                   50

πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς

ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί.

ἔπειτα μήτηρ καὶ γυνή, διπλοῦν ἔπος,

πλεκταῖσιν ἀρτάναισι λωβᾶται βίον·

τρίτον δ᾽ ἀδελφὼ δύο μίαν καθ᾽ ἡμέραν                                 55

αὐτοκτονοῦντε τὼ ταλαιπώρω μόρον

κοινὸν κατειργάσαντ᾽ ἐπαλλήλοιν χεροῖν.

νῦν δ᾽ αὖ μόνα δὴ νὼ λελειμμένα σκόπει

ὅσῳ κάκιστ᾽ ὀλούμεθ᾽, εἰ νόμου βίᾳ

ψῆφον τυράννων ἢ κράτη παρέξιμεν.                                     60

ἀλλ᾽ ἐννοεῖν χρὴ τοῦτο μὲν γυναῖχ᾽ ὅτι

ἔφυμεν, ὡς πρὸς ἄνδρας οὐ μαχουμένα.

ἔπειτα δ᾽ οὕνεκ᾽ ἀρχόμεσθ᾽ ἐκ κρεισσόνων,

καὶ ταῦτ᾽ ἀκούειν κἄτι τῶνδ᾽ ἀλγίονα.

ἐγὼ μὲν οὖν αἰτοῦσα τοὺς ὑπὸ χθονὸς                                    65

ξύγγνοιαν ἴσχειν, ὡς βιάζομαι τάδε,

τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι πείσομαι· τὸ γὰρ

περισσὰ πράσσειν οὐκ ἔχει νοῦν οὐδένα.

Α1.      Από το κείμενο που σας δίνεται, να μεταφράσετε στο φύλλο απαντήσεων τους στίχους 31-38 (Τοιαῦτά φασι τὸν ἀγαθὸν … εἴτ᾽ ἐσθλῶν κακή.)

Μονάδες 30

Β1.     α) Να γράψετε στο φύλλο απαντήσεων τις παρακάτω λέξεις και δίπλα στην καθεμία να γράψετε μια λέξη από το αρχαίο κείμενο ετυμολογικά συγγενική: έμφυτος, γνήσιος, απώλεια, συνείδηση, πανούργος. (μονάδες 10)

β) ψῆφον, ἄνδρας, ἀκούειν, αἰτοῦσα, ἔχει: Να γράψετε μια σύνθετη λέξη (ουσιαστικό ή επίθετο) στα νέα ελληνικά με α΄ ή β΄ συνθετικό καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις. (μονάδες 5)

Μονάδες 15

Β2.      Με βάση τα στοιχεία των στίχων 49-57 να παρουσιάσετε αναλυτικά τις συμφορές που έπληξαν τον οίκο των Λαβδακιδών και να εξηγήσετε πού αποσκοπεί η απαρίθμησή τους από την Ισμήνη.  

Μονάδες 15

Β3.   Πώς διαγράφεται το ήθος της Ισμήνης στους στίχους 58-68; Η απάντησή σας να τεκμηριωθεί με στοιχεία του κειμένου.

Μονάδες 15

Β4.      Ποια σχήματα λόγου εντοπίζετε στους παρακάτω στίχους; Ποιος είναι ο λειτουργικός τους ρόλος;

α) τὸν ἀγαθὸν Κρέοντα (στ. 31)

            β) πρὸς αὐτοφώρων ἀμπλακημάτων διπλᾶς

    ὄψεις ἀράξας αὐτὸς αὐτουργῷ χερί. (στ. 51-52)

            Μονάδες 15

Β5.      εκκύκλημα, θυμέλη: Να δώσετε το περιεχόμενο των παραπάνω όρων.   

Μονάδες 10