ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Α΄ ΚΛΙΣΗ Η α΄ κλίση
περιλαμβάνει αρσενικά και θηλυκά σε –α (γεν. –αe).
Singularis
|
Παρατηρήσεις:
1. Τα ουσιαστικά της Α΄ κλίσης είναι κατά
κανόνα θηλυκά. Εξαιρούνται όσα σημαίνουν αρσενικό πρόσωπο:
π.χ.
poeta,ae (=ο
ποιητής), incola,ae (=ο κάτοικος)
2. Τα dea και
filia σχηματίζουν τη δοτική και αφαιρετική πληθυντικού και
σε –abus:
deis και deabus,
filiis και filiabus.
3. Το ουσιαστικό terra, ae σχηματίζει τη γενική και σε –ai.
|
|
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
poet-a
poet-ae
poet-ae
poet-am
poet-a
poet-a
|
|
Pluralis
|
||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
poet-ae
poet-arum
poet-is
poet-as
poet-ae
poet-is
|
Β΄ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ Η β΄ κλίση
περιλαμβάνει αρσενικά και θηλυκά ουσιαστικά σε –us (γεν. –i) και ουδέτερα
ουσιαστικά σε –um (γεν. –i) .
Singularis
|
||||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
domin-us
domin-i
domin-o
domin-um
domin- e
domin-o
|
puer
puer-i
puer-o
puer-um
puer
puer-o
|
ager
agr-i
agr-o
agr-um
ager
agr-o
|
don-um
don-i
don-o
don-um
don-um
don-o
|
Pluralis
|
||||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
domin-i
domin-orum
domin-is
domin-os
domin-i
domin-is
|
puer-i
puer-orum
puer-is
puer-os
puer-i
puer-is
|
agr-i
agr-orum
agr-is
agr-os
agr-i
agr-is
|
don-a
don-orum
don-is
don-a
don-a
don-is
|
Όπως το puer κλίνονται τα socer,
-i (πεθερός), vesper, -i (εσπέρα), και το μοναδικό vir, viri
(άνδρας).
Όπως το συγκοπτόμενο ager κλίνονται τα liber, libri
(βιβλίο), culter, cultri (μαχαίρι) κ.ά.
Παρατηρήσεις για τα ουσιαστικά
σε –us :
1. Είναι
κατά κανόνα αρσενικά. Θηλυκά
είναι όσα δηλώνουν ονόματα δέντρων ή πόλεων: ficus, -i (=η συκιά, το σύκο), Ephesus, -i
2. Το
ουσιαστικό ficus, -i (=η συκιά, το
σύκο) σχηματίζει και τύπους από τη δ΄ κλίση.
3. Προσοχή
στην κλίση του ουσιαστικού deus, -i (=o θεός).
4. Τα
υπερδισύλλαβα ουσιαστικά σε -ius και –ium στη γενική του ενικού
συναιρούν τα δύο –ii σε –i.
π.χ. Vergilius, Vergilii και
Vergili // officium, officii και offici.
5. Τα κύρια ονόματα σε –ius, γνήσια λατινικά, και το μόνο προσηγορικό filius σχηματίζουν την κλητική ενικού σε –i αντί σε –ie:
Tulli, fili.
6. Το
ουσιαστικό locus, -i είναι
αρσενικό στον ενικό, ενώ στον πληθυντικό είναι ουδέτερο.
Singularis
|
|||||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
fic-us - ficus
fic-i - ficus
fic-o
fic-um
fic- e
- ficus
fic-o - ficu
|
deus
dei
deo
deum
(dee)-dive–deus
de-o
|
locus
loci
loco
locum
loce
loco
|
filius
filii - fili
filio
filium
fili
filio
|
Mucius
Mucii – Muci
Mucio
Mucium
Muci
Mucio
|
Pluralis
|
|||||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
fic-i
- ficus
fic-orum
fic-is
fic-os
- ficus
fic-i
- ficus
fic-is
|
dei -
dii - di
deorum - deum
deis – diis
- dis
deos
dei
- dii - di
deis - diis - dis
|
loca
locorum
locis
loca
loca
locis
|
filii
filiorum
filiis
filios
filii
filiis
|
|
H Γ΄ κλίση
ουσιαστικών (αρσενικών και θηλυκών) σε πίνακα
Ενικός
αριθμός
|
||
Κανονικές
καταλήξεις
|
Εξαιρέσεις
|
|
Ονομαστική
|
"
|
|
Γενική
|
-is
|
|
Δοτική
|
-i
|
|
Αιτιατική
|
-em
|
#
-im => Τα παρακάτω ουσιαστικά: turris, -is (θηλ) / Neapolis, -is (θηλ) / Tiberis, -is (αρσ)
|
Κλητική
|
"
|
|
Αφαιρετική
|
-e
|
#
-i => turris, -is / Neapolis, -is /
Tiberis, -is
Προσοχή! Τα τέσσερα ουσιαστικά navis, -is (θηλ) / avis, -is (θηλ) / civis, -is (αρσ)/ unguis, -is (αρσ) έχουν αφαιρετική και σε -e και σε –i
|
Πληθυντικός
αριθμός
|
||
Ονομαστική
|
-es
|
|
Γενική
|
-um
|
#
-ium
(α) Τα
ισοσύλλαβα (π.χ. hostis,
-is).
Εξαιρούνται τα senex, senis (αρσ) και sedes, sedis (θηλ) που αν και ισοσύλλαβα, έχουν γενική σε –um.
(β) Όσα ουσιαστικά πριν την κατάληξη έχουν δύο ή περισσότερα
σύμφωνα (π.χ. urbs, urb-is).
Εξαιρούνται τα pater, patris
(αρσ) και mater, matris (θηλ)
που αν και πριν την κατάληξη έχουν δύο σύμφωνα, σχηματίζουν τη γενική σε
–um.
(γ) Ορισμένα θηλυκά
ουσιαστικά – as έχουν δύο γενικές και σε -um και σε -ium => civitas, - atis / dignitas, -atis / utilitas, -atis / aetas, - atis / aequitas, -atis
(δ) Τα παρακάτω
ουσιαστικά: Samites, -ium / Penates, - ium / vires, -ium (ελλειπτικό)
|
Δοτική
|
-ibus
|
|
Αιτιατική
|
-es
|
+is => Όσα ουσιαστικά έχουν γενική
πληθυντικού σε –ium έχουν αιτιατική πληθυντικού και σε -is
|
Κλητική
|
-es
|
|
Αφαιρετική
|
-ibus
|
|
H Γ΄ κλίση
ουσιαστικών (ουδετέρων) σε πίνακα
Ενικός
αριθμός
|
||
Κανονικές
καταλήξεις
|
Εξαιρέσεις
|
|
Ονομαστική
|
"
|
|
Γενική
|
-is
|
|
Δοτική
|
-i
|
|
Αιτιατική
|
"
|
|
Κλητική
|
"
|
|
Αφαιρετική
|
-e
|
#
-i
=> Όσα ουδέτερα λήγουν σε
–e, -al, -ar
(π.χ. mare, maris / animal, animalis /
pulvinar, pulvinaris)
|
Πληθυντικός
αριθμός
|
||
Ονομαστική
|
-a
|
#
-ia => Όσα ουδέτερα λήγουν σε –e, -al, -ar
|
Γενική
|
-um
|
#
-ium => Όσα ουδέτερα λήγουν σε –e, -al, -ar
|
Δοτική
|
-ibus
|
|
Αιτιατική
|
-a
|
#
-ia => Όσα ουδέτερα λήγουν σε –e, -al, -ar
|
Κλητική
|
-a
|
#
-ia => Όσα ουδέτερα λήγουν σε –e, -al, -ar
|
Αφαιρετική
|
-ibus
|
|
Δ΄ ΚΛΙΣΗ Η δ΄ κλίση
περιλαμβάνει αρσενικά και θηλυκά σε –us (γεν. –us) και ουδέτερα σε –u (γεν.
–us).
Singularis
|
Παρατηρήσεις:
1.
Τα ουσιαστικά της δ΄ κλίσης είναι κατά
κανόνα αρσενικά. Εξαιρούνται τα domus, us και manus,us
2.
Προσοχή στο πώς κλίνονται τα domus και ficus
domus ficus
domus – domi fici - ficus
domui fico
domum ficum
domus fice
- ficus
domo
fico - ficu
domus fici - ficus
domuum- domorum ficorum
domibus ficis
domos ficos – ficus
domus fici - ficus
domibus ficis
|
|
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
fruct- us
fruct- us
fruct- ui
fruct- um
fruct- us
fruct- u
|
|
Pluralis
|
||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
fruct-us
fruct-
uum
fruct-ibus
fruct-us
fruct-us
fruct-ibus
|
E΄ ΚΛΙΣΗ
Η ε΄ κλίση
περιλαμβάνει αρσενικά και θηλυκά ουσιαστικά σε -es
(γεν. –ei).
Singularis
|
|||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
dies
diei
diei
diem
dies
die
|
res
rei
rei
rem
res
re
|
species
speciei
speciei
speciem
species
specie
|
Pluralis
|
|||
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Voc.
Abl.
|
dies
dierum
diebus
dies
dies
diebus
|
res
rerum
rebus
res
res
rebus
|
species
------
--------
species
species
--------
|
To dies είναι
το μόνο αρσενικό. Όλα τα άλλα είναι θηλυκά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου