ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2019

2^Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΘΕΜΑΤΑ

 ΚΕΙΜΕΝΟ:

Οι παρενέργειες του πρωταθλητισμού

Τα κρούσματα  των αθλητών που έχουν κάνει χρήση αναβολικών πολλαπλασιάζονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η ΔΟΕ (Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή) προβληματίζεται για το ότι ο ευγενής ανταγωνισμός που αποτελούσε την πεμπτουσία του αθλητικού ιδεώδους κινδυνεύει. Και μαζί με αυτόν κινδυνεύουν και οι αθλητές. Πολλοί έχουν ήδη πεθάνει πριν από την ώρα τους και ακόμη περισσότεροι έχουν καταστρέψει αμετάκλητα την υγεία τους.

Το φαινόμενο, όμως, γιγαντώνεται. Παρ' όλους τους ελέγχους και τις αυστηρές παραδειγματικές κυρώσεις των παραβατών, η χρήση αναβολικών πολλαπλασιάζεται. Ο επίσημος λόγος είναι αμήχανα άτεγκτος¹. Αλλά ούτε οι δηλώσεις «καλών» προθέσεων ούτε οι ποινές αποκλεισμού αρκούν για να σωθεί το κλυδωνιζόμενο² κύρος του αθλητικού συστήματος.

Στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι απλούστατα. Ως «big business» ο αθλητισμός λειτουργεί πια επαγγελματικά, δηλαδή με αποκλειστικό γνώμονα το κέρδος. Το «ευ αγωνίζεσθαι» είναι πια απλώς ένα ρητορικό σύνθημα, κάτι σαν το «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα». Το μόνο που έχει σημασία είναι η νίκη. Οι ανταγωνιζόμενοι μετέρχονται, λοιπόν, όλα τα θεμιτά και αθέμιτα μέσα, για να την πετύχουν. Και όποιος δεν τα μετέλθει, προφανώς θα χάσει. Πρόκειται για παιχνίδι, όπου οι ευγενείς ψυχές δεν συμμαχούν με τον Θεό αλλά με τον Διάβολο.

Εκείνο, βέβαια, που έχει αλλάξει και μάλιστα άρδην είναι το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο. Ο αθλητισμός πουλάει πλέον ως πάνδημο θέαμα. Μέσα σε λίγα χρόνια οι επιτυχημένοι αθλητές γίνονται δισεκατομμυριούχοι. Αν σκεφθεί, μάλιστα, κανείς πως ακόμη και ένας μικροποδοσφαιριστής κερδίζει πολύ περισσότερα από έναν δάσκαλο, έναν εργάτη ή έναν ιδιωτικό υπάλληλο και ότι η μεγάλη επιτυχία οδηγεί σε μυθικό πλούτο, είναι σαφές πόσο μεγάλη είναι η έλξη που ασκείται σε όλους εκείνους που βλέπουν γύρω τους τη μιζέρια και την ανεργία. Υπό τους όρους αυτούς πώς θα ήταν δυνατόν να ζητούμε από τους αθλητές να αντισταθούν στους πειρασμούς της επιτυχίας; […]

Βέβαια, η επιλογή ενός επαγγέλματος που υπόσχεται τη φήμη και τον πλούτο μέσα σε ελάχιστα χρόνια απαιτεί προφανώς θυσίες. Και στις θυσίες συμπεριλαμβάνονται η ενέργεια, ο χρόνος, η παραίτηση από τη συστηματική εκπαίδευση, η συρρίκνωση της ιδιωτικής ζωής και η σκληρή προπόνηση.  Από μόνη της, όμως, η προπόνηση και οι θυσίες δεν επαρκούν. Προκειμένου να ανεβεί κανείς στην κορυφή, θα πρέπει να μετέλθει όλα τα μέσα. Όπως συμβαίνει και στην κανονική αγορά, ο ανταγωνισμός δεν είναι ποτέ ούτε τίμιος ούτε ελεύθερος. Ο επίδοξος πρωταθλητής χρειάζεται, λοιπόν, τις υπηρεσίες μιας κουστωδίας μάνατζερ, δημοσιοσχεσιτών, γιατρών, βιολόγων, γυμναστών και ψυχολόγων. Απ' αυτούς και μόνο θα μάθει τους κανόνες του παιχνιδιού. Η ενίσχυση των φυσικών δυνατοτήτων με κάθε μέσο είναι, λοιπόν, όρος της επιτυχίας. Τα αναβολικά είναι ίσως επικίνδυνα, αλλά υποτίθεται ότι «οι κίνδυνοι μειώνονται, όταν παρακολουθείσαι από ειδικό».

Με αυτή την έννοια οι αθλητές είναι θύματα της λαμπρής καριέρας που τους ανοίγεται. Για να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον, θα πρέπει να εξαντλήσουν τις δυνατότητές τους. Είναι, λοιπόν, κωμικό να επιτιμά κανείς τους αθλητές που δεν διαγωνίζονται «με τον σταυρό στο χέρι» και παράλληλα γελοίο να τους κατηγορεί ότι επιδεικνύουν τα ημίγυμνα κάλλη τους στις στήλες των κοσμικών περιοδικών. Οι επαγγελματίες αθλητές οφείλουν να παίζουν το παιχνίδι είτε το θέλουν είτε όχι.

Έτσι, τα υποτιθέμενα «πρότυπα» της νεολαίας δεν ασκούν ανιδιοτελές κοινωνικό λειτούργημα · αντίθετα, ενσαρκώνουν το αίτημα της άνευ όρων προσαρμογής του ατόμου στις επιταγές ενός αδυσώπητου και διαβολικού συστήματος. Η ειρωνεία βέβαια είναι αθέλητη: Εκείνοι ακριβώς που θα κληθούν – υποτίθεται - να σώσουν τη νεολαία από τη μάστιγα των ναρκωτικών πρέπει να γίνουν οι ίδιοι θύματα της δικής τους επαγγελματικής ναρκοεξάρτησης. Με αυτή την έννοια τα αναβολικά είναι απλώς ένας ακόμη επαγγελματικός κίνδυνος. Οι αθλητές παίζουν με την υγεία τους, όπως ακριβώς οι μονομάχοι της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έπαιζαν με τη ζωή τους.

Άρθρο του  Κωνσταντίνου Τσουκαλά στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ, Διασκευή

1. άτεγκτος: σκληρός, αυστηρός, που δεν κάνει παραχωρήσεις σε ζητήματα αρχών

2. το κλυδωνιζόμενο κύρος:  (μτφ) το κύρος που δοκιμάζεται από αστάθεια

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:

Α1.     Να γράψετε την περίληψη του παραπάνω κειμένου σε 100-120 λέξεις.

Μονάδες 25

Β1.     Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη, πάντα σύμφωνα με το κείμενο.

α)        Το αθλητικό ιδεώδες εκφράζεται μέσα από την ευγενή άμιλλα.

β)        Η επιβολή ποινών δεν αποτελεί επαρκές μέτρο για τη διάσωση του αθλητικού ιδεώδους.

γ)        Κάθε αθλητής που επιθυμεί μια λαμπρή καριέρα χρειάζεται να στηριχτεί αποκλειστικά στη βελτίωση των φυσικών δυνατοτήτων του μέσω της συστηματικής προπόνησης.

δ)   Ο συγγραφέας θεωρεί ότι η χρήση αναβολικών είναι επικίνδυνη, αλλά με την παρακολούθηση από ειδικούς οι κίνδυνοι μειώνονται.

ε)        Οι πρωταθλητές μπορούν να αποτελέσουν υγιή πρότυπα για τη νέα γενιά. 

Μονάδες 10

Β2.     α. Ποιος τρόπος πειθούς κυριαρχεί στην πρώτη παράγραφο του κειμένου; (μονάδα 1) Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας. (μονάδες 2)

Μονάδες 3

       β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις υπογραμμισμένες διαρθρωτικές λέξεις/φράσεις που ακολουθούν και να δηλώσετε τη σημασία τους:

1.    Αν σκεφθεί, μάλιστα, κανείς πως ακόμη και ένας μικροποδοσφαιριστής κερδίζει πολύ περισσότερα από έναν δάσκαλο … (4^η παράγραφος)

2.    Υπό τους όρους αυτούς πώς θα ήταν δυνατόν να ζητούμε από τους αθλητές να αντισταθούν στους πειρασμούς της επιτυχίας; (4^η παράγραφος)

3.    Από μόνη της, όμως, η προπόνηση και οι θυσίες δεν επαρκούν. Προκειμένου να ανεβεί κανείς στην κορυφή, θα πρέπει να μετέλθει όλα τα μέσα. (5^η παράγραφος)

4.    Έτσι, τα υποτιθέμενα «πρότυπα» της νεολαίας δεν ασκούν ανιδιοτελές κοινωνικό λειτούργημα

Μονάδες 5

Β3.     α. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω προτάσεις, αντικαθιστώντας κάθε λέξη που είναι τυπωμένη με έντονη γραφή με μία συνώνυμη:

1.    Τα κρούσματα  των αθλητών που έχουν κάνει χρήση αναβολικών πολλαπλασιάζονται στην Ελλάδα …

2.    … ο αθλητισμός λειτουργεί πια επαγγελματικά, δηλαδή με αποκλειστικό γνώμονα το κέρδος.

3.    Εκείνο, βέβαια, που έχει αλλάξει και μάλιστα άρδην είναι το κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο.

4.    Είναι, λοιπόν, κωμικό να επιτιμά κανείς τους αθλητές που δεν διαγωνίζονται «με τον σταυρό στο χέρι»…

5.    … ενσαρκώνουν το αίτημα της άνευ όρων προσαρμογής του ατόμου στις επιταγές ενός αδυσώπητου και διαβολικού συστήματος.

Μονάδες 5

β. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω προτάσεις, αντικαθιστώντας κάθε υπογραμμισμένη λέξη με μία αντώνυμη:

1.    Το φαινόμενο, όμως, γιγαντώνεται.

2.    Στην πραγματικότητα τα πράγματα είναι απλούστατα.

3.    …πώς θα ήταν δυνατόν να ζητούμε από τους αθλητές να αντισταθούν στους πειρασμούς της επιτυχίας;

4.    Η ενίσχυση των φυσικών δυνατοτήτων με κάθε μέσο…

Μονάδες 4

Β4.     α. «Οι αθλητές παίζουν με την υγεία τους, όπως ακριβώς οι μονομάχοι της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έπαιζαν με τη ζωή τους.»: Ποια σχήματα λόγου χρησιμοποιεί ο αρθρογράφος στην παραπάνω φράση και τι πετυχαίνει με αυτά;

Μονάδες 4

β. Να ερμηνεύσετε τη χρήση των σημείων στίξης στις παρακάτω περιπτώσεις:

1.    Είναι, λοιπόν, κωμικό να επιτιμά κανείς τους αθλητές που δεν διαγωνίζονται «με τον σταυρό στο χέρι» (εισαγωγικά)

2.    Έτσι, τα υποτιθέμενα «πρότυπα» της νεολαίας δεν ασκούν ανιδιοτελές κοινωνικό λειτούργημα · αντίθετα, ενσαρκώνουν το αίτημα της άνευ όρων προσαρμογής του ατόμου στις επιταγές ενός αδυσώπητου και διαβολικού συστήματος. (άνω τελεία)

Μονάδες 4

Γ1.      Υποθέστε ότι την επόμενη Δευτέρα θα διοργανωθούν αθλητικές εκδηλώσεις στο σχολείο σας στο πλαίσιο της πανελλήνιας ημέρας αθλητισμού που έχει θεσπίσει το Υπουργείο Παιδείας. Με αφορμή το γεγονός αυτό αποφασίζετε να συντάξετε ένα άρθρο για τη σχολική εφημερίδα (500-600 λέξεων) στο οποίο:

      α) θα παρουσιάζετε αναλυτικά τα φαινόμενα εκφυλισμού που παρατηρούνται στο χώρο του αθλητισμού και

       β) θα καταθέτετε αιτιολογημένα την άποψή σας για το αν - εξαιτίας αυτών των φαινομένων - οι νέοι πρέπει να αποθαρρυνθούν από την ενασχόλησή τους με τον αθλητισμό ή όχι.

Μονάδες 40