ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΑΡΧΑΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Πλάτωνος, Πολιτεία
Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ’ ἐγώ, τῶν
οἰκιστῶν τάς τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα ὃ ἐν τῷ
πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν
ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν
ἐπιτρέπεται.
Τὸ ποῖον δή;
Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ’ ἐγώ, καταμένειν
καὶ μὴ ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ’ ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν
παρ’ ἐκείνοις πόνων τε καὶ τιμῶν, εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι.
Ἔπειτ’, ἔφη, ἀδικήσομεν
αὐτούς, καὶ ποιήσομεν χεῖρον ζῆν, δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον;
Ἐπελάθου, ἦν δ’ ἐγώ,
πάλιν, ὦ φίλε, ὅτι νόμῳ οὐ τοῦτο μέλει, ὅπως ἕν τι γένος ἐν πόλει διαφερόντως
εὖ πράξει, ἀλλ’ ἐν ὅλῃ τῇ πόλει τοῦτο μηχανᾶται ἐγγενέσθαι, συναρμόττων τοὺς
πολίτας πειθοῖ τε καὶ ἀνάγκῃ, ποιῶν μεταδιδόναι ἀλλήλοις τῆς ὠφελίας ἣν ἂν
ἕκαστοι τὸ κοινὸν δυνατοὶ ὦσιν ὠφελεῖν καὶ αὐτὸς ἐμποιῶν τοιούτους ἄνδρας ἐν τῇ
πόλει, οὐχ ἵνα ἀφιῇ τρέπεσθαι ὅπῃ ἕκαστος βούλεται, ἀλλ’ ἵνα καταχρῆται αὐτὸς
αὐτοῖς ἐπὶ τὸν σύνδεσμον τῆς πόλεως.
Ἀληθῆ, ἔφη· ἐπελαθόμην γάρ.
Σκέψαι τοίνυν, εἶπον, ὦ Γλαύκων, ὅτι οὐδ’
ἀδικήσομεν τοὺς παρ’ ἡμῖν φιλοσόφους γιγνομένους, ἀλλὰ δίκαια πρὸς αὐτοὺς
ἐροῦμεν, προσαναγκάζοντες τῶν ἄλλων ἐπιμελεῖσθαί τε καὶ φυλάττειν.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
Α1. Από το παραπάνω κείμενο να γράψετε στο φύλλο
απαντήσεων τη μετάφραση του αποσπάσματος: «Ἡμέτερον
δὴ ἔργον, ἦν δ’ ἐγώ... δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον;».
Μονάδες
10
Β1. Να εξηγήσετε, με βάση το κείμενο που σας
δίνεται, ποιο ακριβώς είναι το χρέος «τῶν
οἰκιστῶν» της ιδεώδους πολιτείας σε σχέση με τους φιλοσόφους-βασιλείς, που
προορίζονται για τη διακυβέρνηση της πολιτείας.
Μονάδες
15
Β2. Να εντοπίσετε στο κείμενο τις λέξεις που
δηλώνουν την κοινωνική, οικονομική, πολιτική και παιδαγωγική λειτουργία του
νόμου και να τις σχολιάσετε.
Μονάδες 15
Β3. Με ποια κριτήρια επιλέγονται οι φύλακες στην
ιδεώδη Πολιτεία του Πλάτωνα και τι περιλαμβάνει το κάθε στάδιο της
αγωγής-εκπαίδευσής τους;
Μονάδες
10
Β4. Να βρείτε στο αρχαίο κείμενο μία ετυμολογικά
συγγενή λέξη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: υπόδημα, ικέτης, αναρμόδιος,
γνησιότητα, συμμετοχή, εύπιστος, αμέλεια, δώρο, αυτόφωρο, μηχανικός.
Μονάδες
10
Γ. Αδίδακτο
Κείμενο: Ἰσοκράτους, Περί εἰρήνης 1-2
Ἅπαντες μὲν εἰώθασιν οἱ παριόντες
ἐνθάδε ταῦτα μέγιστα φάσκειν εἶναι
καὶ μάλιστα σπουδῆς ἄξια τῇ πόλει περὶ ὧν ἂν αὐτοὶ μέλλωσι συμβουλεύσειν: οὐ
μὴν ἀλλ' εἰ καὶ περὶ ἄλλων τινῶν πραγμάτων ἥρμοσεν τοιαῦτα προειπεῖν, δοκεῖ μοι πρέπειν καὶ περὶ τῶν νῦν παρόντων ἐντεῦθεν
ποιήσασθαι τὴν ἀρχήν. Ἥκομεν γὰρ ἐκκλησιάσοντες
περὶ πολέμου καὶ εἰρήνης, ἃ μεγίστην
ἔχει δύναμιν ἐν τῷ βίῳ τῷ τῶν ἀνθρώπων, καὶ περὶ ὧν ἀνάγκη τοὺς ὀρθῶς βουλευομένους
ἄμεινον τῶν ἄλλων πράττειν. Ὁρῶ δ'
ὑμᾶς οὐκ ἐξ ἴσου τῶν λεγόντων τὴν ἀκρόασιν ποιουμένους, ἀλλὰ τοῖς μὲν
προσέχοντας τὸν νοῦν, τῶν δ' οὐδὲ τὴν φωνὴν ἀνεχομένους.
Γ1. Να μεταφράσετε στη νέα ελληνική γλώσσα το
παραπάνω αρχαίο κείμενο.
Μονάδες 20
Γ2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:
ἅπαντες τη γενική ενικού στο
θηλυκό γένος
ταῦτα την
ονομαστική πληθυντικού στο θηλυκό γένος
ὀρθῶς τον ίδιο τύπο στον υπερθετικό
βαθμό
τὴν ἀκρόασιν τη δοτική ενικού
ἄμεινον τον ίδιο τύπο στον θετικό
βαθμό
παριόντες τον ίδιο τύπο στον παρακείμενο
συμβουλεύσειν το β΄
ενικό πρόσωπο της οριστικής του αορίστου στην ίδια φωνή
βουλευομένους το β΄
ενικό πρόσωπο της προστακτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή
ὁρῶ το γ΄
πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του αορίστου β΄ στην ίδια φωνή
προσέχοντας το α΄
πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του αορίστου β΄ στην ίδια φωνή
Μονάδες 10
Γ3. α) Να αναγνωρίσετε τον συντακτικό ρόλο των παρακάτω λέξεων του
αδίδακτου κειμένου: μέγιστα, προειπεῖν, ἐκκλησιάσοντες, ἃ,
τοὺς βουλευομένους, τῶν ἄλλων.
Μονάδες 6
β) Ὁρῶ δ' ὑμᾶς οὐκ ἐξ ἴσου τῶν
λεγόντων τὴν ἀκρόασιν ποιουμένους, ἀλλὰ τοῖς μὲν προσέχοντας τὸν νοῦν, τῶν δ'
οὐδὲ τὴν φωνὴν ἀνεχομένους: Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.
Μονάδες 4
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου