2002 Ιούνιος
Ο εικοστός αιώνας δικαίως
χαρακτηρίζεται, ως αιώνας των μεγαλύτερων και σημαντικότερων
κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών. Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, ο μέσος
"Δυτικός άνθρωπος" ζει στο κατώφλι του 21ου αιώνα μία πολύ
διαφορετική καθημερινή ζωή από τον αντίστοιχο άνθρωπο των αρχών του 20ου αιώνα.
Ένα σημαντικό ποσοστό ευθύνης γι' αυτές τις δραματικές αλλαγές στην καθημερινή
ζωή φέρει και η πρόοδος στις λεγόμενες βιοϊατρικές επιστήμες. Η ανακάλυψη της
δομής του DNA, πριν από 45 περίπου χρόνια, και η επακόλουθη "έκρηξη
γνώσης" στους τομείς της Μοριακής Βιολογίας και της Γενετικής φέρνουν την
ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια νέα τάξη πραγμάτων.
Β2.
Με ποια συλλογιστική πορεία
(επαγωγική-παραγωγική) αναπτύσσει τη σκέψη του ο συγγραφέας στην παράγραφο; Να
αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
2003 Ιούλιος
Ενόψει της νέας χιλιετίας,
το ανθρώπινο γένος είναι υποχρεωμένο να σχεδιάσει ένα νέο εκπαιδευτικό σύστημα
και να διαμορφώσει τους όρους ενός νέου πολιτισμού. Και είναι υποχρεωμένο να το
πράξει τούτο -επιτρέψτε μου να επισημάνω- όχι γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα και
ο πολιτισμός του παρελθόντος απέτυχαν, αλλά διότι άλλαξε η κοινωνία. Τίποτε από
όσα ο άνθρωπος μπορεί να σκεφθεί και να δημιουργήσει -αν πρόκειται να καταστεί
βιώσιμο- δεν είναι δυνατό να υπάρξει ερήμην της κοινωνίας. Αλλάζουν οι
κοινωνικές συνθήκες; Αλλάζουν, επίσης, οι ιδέες, οι πεποιθήσεις, οι μορφές της
τέχνης, οι επιστημονικές αντιλήψεις και ούτω καθεξής.
Β2.
Να προσδιορίσετε το είδος του
συλλογισμού που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στην παράγραφο και να δικαιολογήσετε
την απάντησή σας.
2005 (Ιούλιος)
Όσο προχωρεί ο άνθρωπος
στην ηλικία και αποκτά μεγαλύτερη πείρα της ζωής, τόσο τείνει να παραδεχτεί
(άλλο θέμα, αν τελικά το καταφέρνει) ότι πρέπει να περιορίζει τις αξιώσεις του
και να μη περιμένει από τούτο τον κόσμο περισσότερα από όσα είναι δυνατόν να
του παραχωρηθούν. Σ' αυτή τη δυσάρεστη αλλά σώφρονα παραδοχή έχουν από την
ανώνυμη και την επώνυμη θυμοσοφία δοθεί πολλές αποφθεγματικές διατυπώσεις που
χάρη στη λακωνικότητά τους μένουν στη μνήμη και εύκολα περνούν από στόμα σε
στόμα - απόδειξη ότι εκφράζουν ένα πολύτιμο θησαύρισμα της ανθρώπινης
συνείδησης: "Βέλτιον το μη χείρον" "Το καλύτερο είναι εχθρός του
καλού" "Στέργε τα παρόντα" "Μηδέν άγαν" κτλ.
Β2.
Με ποια συλλογιστική πορεία
(παραγωγική-επαγωγική) αναπτύσσεται η πρώτη παράγραφος του κειμένου; Να
δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
2006 Ιούλιος
Η συνηθισμένη, ωστόσο,
μορφή του φανατισμού είναι αληθινά αποκρουστική. Ο φανατικός, σ' όλες τις
εποχές, είναι στενοκέφαλος και στενόκαρδος. Το οπτικό του πεδίο είναι
περιορισμένο και το πείσμα του ακατανίκητο. Αγνοεί τους συμβιβασμούς, αλλ'
αγνοεί και τις καλόπιστες κ' ευγενικές παραχωρήσεις. Φρουρός συχνά ενός
δόγματος που υποστηρίζει τις εξοχότερες αρετές, όσο προχωρεί τις χάνει ο ίδιος.
Γίνεται απάνθρωπος, ωμός, σκαιός2, αποθηριώνεται3, για να
εξανθρωπίσει τους ανθρώπους. Ο φανατισμός δημιουργεί καταστάσεις βρασμού. Αλλά
βρασμού από εμπάθεια, μίσος, ακόμη κ' εγκληματική διάθεση. Ας θυμηθούμε τα
ολοκαυτώματα κατά το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Θηρία και όχι άνθρωποι τα
επραγματοποίησαν.
Β2.
Με ποια συλλογιστική πορεία
(παραγωγική-επαγωγική) αναπτύσσεται το παραπάνω απόσπασμα του κειμένου; Να
αιτιολογήσετε την απάντησή σας.
2007 Ιούλιος
Η Ελευθερία, καθώς
αισθάνεται πως βρίσκεται αδιάκοπα σε κίνδυνο, βρίσκεται σε εγρήγορση. Δεν
επαναπαύεται σ' όσα απόχτησε. Δεν εθελοτυφλεί μπροστά στις δυνάμεις που την
απειλούν. Δε βυθίζεται στη βλάσφημη απόλαυση των αγαθών. Ανησυχεί,
διαλογίζεται, προβληματίζεται. Κρατεί πάντα γυμνό και πάντα όρθιο το τρομερό
της σπαθί γιατί αν το σπαθί χαμηλώσει, αν δισταγμός ή ατολμία την κυριέψουν, η
Ελευθερία θα 'χει χαθεί.
Β2.
Στη συγκεκριμένη παράγραφο να
διερευνήσετε και να αιτιολογήσετε τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί ο
συγγραφέας.
2008 Ιούλιος
Η Δημοκρατία περνάει στον
καιρό μας και δοκιμασία και κρίση. Το πρόβλημά της είναι σύνθετο. Δοκιμασία για
τη Δημοκρατία είναι η ανάγκη να κυβερνήσει ανθρώπινα σύνολα τεράστια, που
ξεπερνάνε τα φυσικά της μέτρα. Γιατί το δημοκρατικό πολίτευμα είναι εφικτό εκεί
όπου όλα βρίσκονται στα μέτρα του ανθρώπου, όπου η άσκηση της εξουσίας κι ο
έλεγχός της είναι άμεσα ή σχεδόν άμεσα, όπου το άτομο έχει υπόσταση, δεν
μεταβάλλεται σ' απρόσωπη μονάδα μέσα σε αστρονομικό αριθμό. Το αν θα μπορέσει
να περισωθεί η Δημοκρατία μέσα στα ωκεάνια ανθρώπινα σύνολα της σημερινής και
της αυριανής εποχής, είναι κάτι που θα το ιδούν όσοι επιζήσουν κι αυτοί που θα
'ρθουν. Κρίση όμως περνάει η Δημοκρατία στην αναμέτρησή της με την εσωτερική
πραγματικότητα. Πόσοι και πού είναι ώριμοι να τη δεχτούν; Πόσοι έχουν το
ανάστημα να τη δικαιώσουν;
Β2.
Ποια συλλογιστική πορεία ακολουθεί ο
συγγραφέας στην τελευταία παράγραφο του κειμένου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή
σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου