ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ 2019 ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

Διδαγμένο κείμενο:

Ἀριστοτέλους Πολιτικά

Τῷ περὶ πολιτείας ἐπισκοποῦντι, καὶ τίς ἑκάστη καὶ ποία τις, σχεδὸν πρώτη σκέψις περὶ πόλεως ἰδεῖν, τί ποτέ ἐστιν ἡ πόλις. Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον · τοῦ δὲ πολιτικοῦ καὶ τοῦ νομοθέτου πᾶσαν ὁρῶμεν τὴν πραγματείαν οὖσαν περὶ πόλιν, ἡ δὲ πολιτεία τῶν τὴν πόλιν οἰκούντων ἐστὶ τάξις τις. Ἐπεὶ δ’ ἡ πόλις τῶν συγκειμένων, καθάπερ ἄλλο τι τῶν ὅλων μὲν συνεστώτων δ’ ἐκ πολλῶν μορίων, δῆλον ὅτι πρότερον ὁ πολίτης ζητητέος· ἡ γὰρ πόλις πολιτῶν τι πλῆθός ἐστιν. Ὥστε τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ σκεπτέον. Καὶ γὰρ ὁ πολίτης ἀμφισβητεῖται πολλάκις· οὐ γὰρ τὸν αὐτὸν ὁμολογοῦσι πάντες εἶναι πολίτην· ἔστι γάρ τις ὃς ἐν δημοκρατίᾳ πολίτης ὢν ἐν ὀλιγαρχίᾳ πολλάκις οὐκ ἔστι πολίτης.

Ὁ δὲ πολίτης οὐ τῷ οἰκεῖν που πολίτης ἐστίν (καὶ γὰρ μέτοικοι καὶ δοῦλοι κοινωνοῦσι τῆς οἰκήσεως), οὐδ’ οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες οὕτως ὥστε καὶ δίκην ὑπέχειν καὶ δικάζεσθαι (τοῦτο γὰρ ὑπάρχει καὶ τοῖς ἀπὸ συμβόλων κοινωνοῦσιν) … πολίτης δ’ ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς. …..Τίς μὲν οὖν ἐστιν ὁ πολίτης, ἐκ τούτων φανερόν· ᾧ γὰρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν.

  

Α1. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, πρέπει να εξετάσουμε «τίνα χρὴ καλεῖν πολίτην καὶ τίς ὁ πολίτης ἐστὶ» για δύο λόγους. Ποιοι είναι αυτοί οι λόγοι;

Μονάδες 10 

Β1.     «Νῦν γὰρ ἀμφισβητοῦσιν, οἱ μὲν φάσκοντες τὴν πόλιν πεπραχέναι τὴν πρᾶξιν, οἱ δ’ οὐ τὴν πόλιν ἀλλὰ τὴν ὀλιγαρχίαν ἢ τὸν τύραννον»: Ποια είναι η διχογνωμία την οποία επισημαίνει ο φιλόσοφος και ποιο ιστορικό παράδειγμα φαίνεται να έχει υπόψη του, εκφράζοντας αυτές τις απόψεις;

Μονάδες 10

Β2. Ποια είναι τα κριτήρια που, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, δεν αποδεικνύουν ότι κάποιος είναι πολίτης μιας πόλης και πώς τεκμηριώνει τις απόψεις του;

Μονάδες 10

Β3. Λαμβάνοντας υπόψη το απόσπασμα από το αρχαίο κείμενο «ᾧ γὰρ ἐξουσία κοινωνεῖν ἀρχῆς βουλευτικῆς καὶ κριτικῆς, πολίτην ἤδη λέγομεν εἶναι ταύτης τῆς πόλεως, πόλιν δὲ τὸ τῶν τοιούτων πλῆθος ἱκανὸν πρὸς αὐτάρκειαν ζωῆς, ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν» και το παρακάτω μεταφρασμένο κείμενο, να προσδιορίσετε τα χαρακτηριστικά του όρου «πόλις», σύμφωνα με τον Αριστοτέλη.

Η κοινωνική οντότητα που προήλθε από τη συνένωση περισσότερων χωριών είναι η πόλη, μια κοινωνική οντότητα τέλεια, που μπορούμε να πούμε ότι πέτυχε τελικά την ύψιστη αυτάρκεια · συγκροτήθηκε για να διασφαλίζει τη ζωή, στην πραγματικότητα όμως υπάρχει για να εξασφαλίζει την καλή ζωή. Η πόλη, επομένως, είναι κάτι που ήρθε στην ύπαρξη εκ φύσεως, όπως ακριβώς και οι πρώτες κοινωνικές οντότητες, αφού αυτή είναι το τέλος εκείνων.

Μονάδες 10

Β4. Να χαρακτηρίσετε καθεμιά από τις παρακάτω φράσεις «Σωστή» ή «Λανθασμένη», ανάλογα με τις πληροφορίες που δίνει το βιβλίο σας στην Εισαγωγή στα Πολιτικά.

1. Η απόκτηση των αρετών δεν είναι αποκλειστικά προσωπική υπόθεση, αλλά αφορά και την πόλη.

2.   Στα Ηθικά Νικομάχεια δεν περιλαμβάνονται θέματα παιδείας και εκπαίδευσης.

3. Η πόλις είναι κοινότητα που την αποτελούν κυβερνώντες και κυβερνώμενοι.

4. Η αρχαία ελληνική λέξη πόλις έχει διαφορετική σημασία από τη νεοελληνική λέξη κράτος.

5. Η ευδαιμονία δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την αυτάρκεια.

Μονάδες 10

 Β5.    α) Να αντιγράψετε στο τετράδιό σας τις παρακάτω λέξεις και δίπλα στην καθεμία να καταγράψετε από το παραπάνω διδαγμένο αρχαίο κείμενο μία (1) ετυμολογικά συγγενή λέξη: εγκρατής, κειμήλιο, άφιξη, βωμός, κλήση, απόρρητος.

         β) νομοθέτου, κοινωνοῦσι, συμβόλων, αὐτάρκειαν: Δύο από τις παραπάνω λέξεις χρησιμοποιούνται σήμερα με διαφορετική σημασία από αυτή που έχουν στο αρχαίο κείμενο. Αφού τις εντοπίσετε, να σχηματίσετε μία πρόταση για κάθε μία, ώστε να φαίνεται η σημερινή τους σημασία.

Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο:

Λυκούργος, Κατὰ Λεωκράτους, 112-113

Το παρακάτω απόσπασμα αναφέρεται στην άδικη φυλάκιση του Απολλόδωρου και του Θρασύβουλου

και στην απόφαση της εκκλησίας του δήμου για την τύχη του νεκρού Φρυνίχου.

112           Φρυνίχου γὰρ ἀποσφαγέντος νύκτωρ παρὰ τὴν κρήνην τὴν ἐν τοῖς οἰσύοις ὑπὸ Ἀπολλοδώρου καὶ Θρασυβούλου, καὶ τούτων ληφθέντων καὶ εἰς τὸ δεσμωτήριον ἀποτεθέντων ὑπὸ τῶν τοῦ Φρυνίχου φίλων, αἰσθόμενος ὁ δῆμος τὸ γεγονὸς τούς τε εἰρχθέντας ἐξήγαγε, καὶ βασάνων γενομένων τὸ πρᾶγμα ἀνέκρινε, καὶ ζητῶν εὗρε τὸν μὲν Φρύνιχον προδιδόντα τὴν πόλιν, τοὺς δ’ ἀποκτείναντας αὐτὸν ἀδίκως εἰρχθέντας.

113           Καὶ ψηφίζεται ὁ δῆμος, Κριτίου εἰπόντος, τὸν μὲν νεκρόν κρίνειν προδοσίας, καί ἂν δόξῃ προδότης ὢν ἐν τῇ χώρα τεθάφθαι, τά γε ὀστᾶ αὐτοῦ ἀνορύξαι καὶ ἐξορίσαι ἔξω τῆς Ἀττικῆς, ὅπως μηδὲ τὰ ὀστᾶ τοῦ τὴν χώραν καὶ τὴν πόλιν προδιδόντος εὑρίσκηται ἐν τῇ χώρᾳ.

τὰ οἴσυα = τόπος κατάφυτος από ιτιές

τούς εἰρχθέντας = τους φυλακισμένους

 Γ1.  Να μεταφράσετε την παράγραφο 113 στα νέα ελληνικά.

Μονάδες 10

Γ2.  Ποιες ήταν οι ενέργειες του Θρασύβουλου και του Απολλόδωρου και ποια η τύχη τους, σύμφωνα με τα δεδομένα της παραγράφου 112; 

Μονάδες 10

Γ3.  α) τὴν κρήνην, τούτων, ὁ δῆμος, προδότης: Να μεταφέρετε τις παραπάνω λέξεις στην ονομαστική του πληθυντικού (για την αντωνυμία να διατηρήσετε το γένος της)

Μονάδες 4

          β) Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται:

ληφθέντων   τον ίδιο τύπο στον παρακείμενο στην ίδια φωνή

αἰσθόμενος              το απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο

ἐξήγαγε                    το α΄ πληθυντικό ευκτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή

ἀνέκρινε                   το β΄ ενικό προστακτικής αορίστου στην ίδια φωνή

ψηφίζεται                 το γ΄ ενικό της οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή

ἐξορίσαι                    τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα στην ίδια φωνή

Μονάδες 6

Γ4.  α) βασάνων, προδιδόντα, κρίνειν, προδότης, τῆς Ἀττικῆς, τὰ ὀστᾶ: Να αναγνωρίσετε τον συντακτικό ρόλο των παραπάνω λέξεων.

Μονάδες 6

         β) ὅπως μηδὲ τὰ ὀστᾶ τοῦ τὴν χώραν καὶ τὴν πόλιν προδιδόντος εὑρίσκηται ἐν τῇ χώρᾳ: Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1) και τον συντακτικό της ρόλο (μονάδα 1) και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εκφοράς της (μονάδες 2). 

Μονάδες 4

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

2^Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ

ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

1. ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ 

Ἀριστοτέλους, Ἠθικά Νικομάχεια

Ἐν παντὶ δὴ συνεχεῖ καὶ διαιρετῷ ἔστι λαβεῖν τὸ μὲν πλεῖον τὸ δ’ ἔλαττον τὸ δ’ ἴσον, καὶ ταῦτα ἢ κατ’ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς. Λέγω δὲ τοῦ μὲν πράγματος μέσον τὸ ἴσον ἀπέχον ἀφ’ ἑκατέρου τῶν ἄκρων, ὅπερ ἐστὶν ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πᾶσιν, πρὸς ἡμᾶς δὲ ὃ μήτε πλεονάζει μήτε ἐλλείπει· τοῦτο δ’ οὐχ ἕν, οὐδὲ ταὐτὸν πᾶσιν. Οἷον εἰ τὰ δέκα πολλὰ τὰ δὲ δύο ὀλίγα, τὰ ἓξ μέσα λαμβάνουσι κατὰ τὸ πρᾶγμα· ἴσῳ γὰρ ὑπερέχει τε καὶ ὑπερέχεται· τοῦτο δὲ μέσον ἐστὶ κατὰ τὴν ἀριθμητικὴν ἀναλογίαν. Τὸ δὲ πρὸς ἡμᾶς οὐχ οὕτω ληπτέον· οὐ γὰρ εἴ τῳ δέκα μναῖ φαγεῖν πολὺ δύο δὲ ὀλίγον, ὁ ἀλείπτης ἓξ μνᾶς προστάξει· ἔστι γὰρ ἴσως καὶ τοῦτο πολὺ τῷ ληψομένῳ ἢ ὀλίγον· Μίλωνι μὲν γὰρ ὀλίγον, τῷ δὲ ἀρχομένῳ τῶν γυμνασίων πολύ. Ὁμοίως ἐπὶ δρόμου καὶ  πάλης. Οὕτω δὴ πᾶς ἐπιστήμων τὴν ὑπερβολὴν μὲν καὶ τὴν ἔλλειψιν φεύγει, τὸ δὲ μέσον ζητεῖ καὶ τοῦθ’ αἱρεῖται, μέσον δὲ οὐ τὸ τοῦ πράγματος ἀλλὰ τὸ πρὸς ἡμᾶς.

Εἰ δὴ πᾶσα ἐπιστήμη οὕτω τὸ ἔργον εὖ ἐπιτελεῖ, πρὸς τὸ μέσον βλέπουσα καὶ εἰς τοῦτο ἄγουσα τὰ ἔργα (ὅθεν εἰώθασιν ἐπιλέγειν τοῖς εὖ ἔχουσιν ἔργοις ὅτι οὔτ’ ἀφελεῖν ἔστιν οὔτε προσθεῖναι, ὡς τῆς μὲν ὑπερβολῆς καὶ τῆς ἐλλείψεως φθειρούσης τὸ εὖ, τῆς δὲ μεσότητος σῳζούσης, οἱ δ’ ἀγαθοὶ τεχνῖται, ὡς λέγομεν, πρὸς τοῦτο βλέποντες ἐργάζονται)· ἡ δ’ ἀρετὴ πάσης τέχνης ἀκριβεστέρα καὶ ἀμείνων ἐστὶν ὥσπερ καὶ ἡ φύσις, τοῦ μέσου ἂν εἴη στοχαστική. Λέγω δὲ τὴν ἠθικήν· αὕτη γάρ ἐστι περὶ πάθη καὶ πράξεις, ἐν δὲ τούτοις ἔστιν ὑπερβολὴ καὶ ἔλλειψις καὶ τὸ μέσον.

Ερωτήσεις:

Α1.      Ἐν παντὶ δὴ συνεχεῖ καὶ διαιρετῷ ἔστι λαβεῖν τὸ μὲν πλεῖον τὸ δ’ ἔλαττον τὸ δ’ ἴσον, καὶ ταῦτα ἢ κατ’ αὐτὸ τὸ πρᾶγμα ἢ πρὸς ἡμᾶς. Λέγω δὲ τοῦ μὲν πράγματος μέσον τὸ ἴσον ἀπέχον ἀφ’ ἑκατέρου τῶν ἄκρων, ὅπερ ἐστὶν ἓν καὶ τὸ αὐτὸ πᾶσιν, πρὸς ἡμᾶς δὲ ὃ μήτε πλεονάζει μήτε ἐλλείπει· τοῦτο δ’ οὐχ ἕν, οὐδὲ ταὐτὸν πᾶσιν.

           

            Με βάση το παραπάνω απόσπασμα, να απαντήσετε στις εξής ερωτήσεις:

            α) Ποια κριτήρια θέτει ο Αριστοτέλης για τον ορισμό της μεσότητας;

            β) Ποια χαρακτηριστικά διακρίνει ο Αριστοτέλης στο κάθε είδος μεσότητας;

Μονάδες 10

Β1.      Λαμβάνοντας στοιχεία από το δεύτερο απόσπασμα, να εξηγήσετε πώς συσχετίζει ο Αριστοτέλης τις έννοιες ἐπιστήμη (τέχνη) - ἀρετή – φύσις. Ποιες ομοιότητες και ποιες διαφορές εντοπίζει και με ποια σειρά τις ιεραρχεί; 

Μονάδες 10

Β2.      Έχει διαπιστωθεί από όλους τους μελετητές του Αριστοτέλη ότι ως φιλόσοφος έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: α) παραθέτει παραδείγματα, προκειμένου να αποσαφηνίσει νέες έννοιες και β) είναι διαλλακτικός, μετριοπαθής και χωρίς διάθεση δογματισμού.

Να τεκμηριώσετε τα παραπάνω χαρακτηριστικά του Αριστοτέλη ως φιλοσόφου με στοιχεία από το αρχαίο κείμενο που σας δόθηκε.

  Μονάδες 10

 Β3.      Να γράψετε στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε καθεμιά από τις παρακάτω θέσεις, τη λέξη Σωστό, αν είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν είναι λανθασμένη:

α.         Η πρώτη γνωριμία του Πλάτωνα με τον Αριστοτέλη έγινε το 365 π.Χ.

β.         Ο Ξενοκράτης υπήρξε συνάδερφος του Αριστοτέλη στην Ακαδημία και μετέπειτα διευθυντής της Ακαδημίας.

γ.         Η συγγραφή των Ηθικών Νικομαχείων εντάσσεται στη δεύτερη παραμονή του Αριστοτέλη στην Αθήνα.

δ.         Η φράση «εὐδαιμονίη ψυχῆς καί κακοδαιμονίη» ανήκει στον Ηράκλειτο. 

ε.         Κατά τον Αριστοτέλη η ευδαιμονία του ανθρώπου είναι μια κατάσταση της ψυχής.

Μονάδες 10

 Β4.      α) τὸ πλεῖον, πλεονάζει, πολὺ, ἀφελεῖν: Να αντιγράψετε στο τετράδιό σας τις παραπάνω λέξεις και δίπλα στην καθεμία να γράψετε από το αρχαίο κείμενο που σας δόθηκε το αντώνυμό της. 

Μονάδες 4

β) Στο αρχαίο κείμενο υπογραμμίζονται έξι λέξεις (προστάξει, φεύγει, ἐπιτελεῖ, ἐπιλέγειν, ἐργάζονται, στοχαστική). Να γράψετε στο τετράδιό σας ποιες από αυτές χρησιμοποιούνται στις μέρες μας με διαφορετική σημασία από αυτή που έχουν στο αρχαίο κείμενο και στη συνέχεια με καθεμία αυτές που σημειώσατε στο τετράδιό σας να σχηματίσετε μία πρόταση στα νέα ελληνικά, ώστε να φαίνεται η διαφορετική σημασία της κάθε λέξης.

Μονάδες 6

Β5.      ἡ δ’ ἀρετὴ … τοῦ μέσου ἂν εἴη στοχαστική. Λέγω δὲ τὴν ἠθικήν· αὕτη γάρ ἐστι περὶ πάθη καὶ πράξεις, ἐν δὲ τούτοις ἔστιν ὑπερβολὴ καὶ ἔλλειψις καὶ τὸ μέσον: Στο  παραπάνω απόσπασμα ο Αριστοτέλης θέτει το θεωρητικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται η ηθική αρετή ως μεσότητα. Αφού το παρουσιάσετε, να εξηγήσετε πώς εφαρμόζεται στις ηθικές αρετές που περιγράφονται στο παρακάτω μεταφρασμένο κείμενο:

Το ίδιο λοιπόν συμβαίνει και με τις ηθικές αρετές: κάνοντας, δηλαδή, αυτά που κάνουμε στην καθημερινή μας συνάφεια με τους άλλους ανθρώπους άλλοι γινόμαστε δίκαιοι και άλλοι άδικοι·  ενώ, κάνοντας όσα έχουν μέσα τους το στοιχείο του φόβου και συνηθίζοντας να αισθανόμαστε φόβο ή θάρρος, άλλοι γινόμαστε ανδρείοι και άλλοι δειλοί.  Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και σε σχέση με τις επιθυμίες και σε σχέση με την οργή: άλλοι δηλαδή γίνονται εγκρατείς και πράοι και άλλοι ακόλαστοι και οργίλοι, οι πρώτοι με το να συμπεριφέρονται έτσι στις περιστάσεις αυτές και οι άλλοι με τον αντίθετο τρόπο.

Αριστοτέλους, Ηθικά Νικομάχεια

Μονάδες 10

2. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Αἰσχίνης Κατά Τιμάρχου 182 – 183

Ο Αισχίνης καταγράφει τον αυστηρό τρόπο με τον οποίο οι Αθηναίοι αντιμετώπιζαν τη γυναίκα

που δεν διαφύλαττε την ηθική αρετή της τότε εποχής.

[182] Ἵνα δὲ μὴ δοκῶ Λακεδαιμονίους θεραπεύειν, καὶ τῶν ἡμετέρων προγόνων μνησθήσομαι. οὕτω γὰρ ἦσαν πρὸς τὰς αἰσχύνας χαλεποί οἱ ἡμέτεροι πρόγονοι, καὶ περὶ πλείστου τῶν τέκνων τὴν σωφροσύνην ἐποιοῦντο, ὥστ’ ἀνὴρ εἷς τῶν πολιτῶν, εὑρὼν τὴν ἑαυτοῦ θυγατέρα διεφθαρμένην, καὶ τὴν ἡλικίαν οὐ καλῶς διαφυλάξασαν μέχρι γάμου, ἐγκατῳκοδόμησεν αὐτὴν μεθ’ ἵππου εἰς ἔρημον οἰκίαν, ὑφ’ οὗ προδήλως ἔμελλεν ἀπολεῖσθαι συγκαθειργμένη. καὶ ἔτι καὶ νῦν τῆς οἰκίας ταύτης ἕστηκε τὰ οἰκόπεδα ἐν τῷ ὑμετέρῳ ἄστει, καὶ ὁ τόπος οὗτος καλεῖται παρ’ ἵππον καὶ κόρην. 

[183] Ὁ δὲ Σόλων ὁ τῶν νομοθετῶν ἐνδοξότατος γέγραφεν ἀρχαίως καὶ σεμνῶς περὶ τῆς τῶν γυναικῶν εὐκοσμίας. τὴν γὰρ γυναῖκα ἐφ’ ᾗ ἂν ἁλῷ μοιχός, οὐκ ἐᾷ κοσμεῖσθαι, οὐδὲ εἰς τὰ δημοτελῆ ἱερὰ εἰσιέναι, ἵνα μὴ τὰς ἀναμαρτήτους τῶν γυναικῶν ἀναμειγνυμένη διαφθείρῃ· ἐὰν δ’ εἰσίῃ ἢ κοσμῆται, τὸν ἐντυχόντα κελεύει καταρρηγνύναι τὰ ἱμάτια καὶ τὸν κόσμον ἀφαιρεῖσθαι καὶ τύπτειν, εἰργόμενον θανάτου καὶ τοῦ ἀνάπηρον ποιῆσαι, ἀτιμῶν τὴν τοιαύτην γυναῖκα καὶ τὸν βίον ἀβίωτον αὐτῇ κατασκευάζων. 

Λεξιλόγιο

·         θεραπεύω: κολακεύω, υπηρετώ

·         συγκαθειργμένη: φυλακισμένη

·         παρ’ ἵππον καὶ κόρην: τόπος του κοριτσιού και του αλόγου

Ερωτήσεις:

Γ1.      α. Να μεταφρασθεί στα νέα ελληνικά το απόσπασμα «Ἵνα δὲ μὴ δοκῶ…. ἀπολεῖσθαι συγκαθειργμένη.»

Μονάδες 10

β. Τι προέβλεπε η νομοθεσία του Σόλωνα «περὶ τῆς τῶν γυναικῶν εὐκοσμίας»;  

Μονάδες 10

 Γ2.      α. Να εντοπίσετε στο αδίδακτο κείμενο τρία (3) διαφορετικά ουσιαστικά της γ΄ κλίσης και να τα μεταφέρετε στην κλητική του ενικού. Επίσης, να γράψετε τον θετικό βαθμό του επιρρήματος των παρακάτω επιθέτων: πλείστου, ὁ ἐνδοξότατος.

Μονάδες 5

β. Να μεταφέρετε τους υπογραμμισμένους τύπους στον ενεστώτα (στην ίδια φωνή):

1.      ὥστ’ ἀνὴρ εἷς τῶν πολιτῶν, εὑρὼν τὴν ἑαυτοῦ θυγατέρα διεφθαρμένην, καὶ τὴν ἡλικίαν οὐ καλῶς διαφυλάξασαν μέχρι γάμου, ἐγκατῳκοδόμησεν αὐτὴν

2.      καὶ ἔτι καὶ νῦν τῆς οἰκίας ταύτης ἕστηκε τὰ οἰκόπεδα

Μονάδες 5

Γ3.  α. Να αναγνωριστούν συντακτικά οι όροι: Λακεδαιμονίους, διεφθαρμένην, τὰ οἰκόπεδα, τῶν νομοθετῶν, ἀβίωτον.

Μονάδες 5

β.  Οὕτω γὰρ ἦσαν πρὸς τὰς αἰσχύνας χαλεποί οἱ ἡμέτεροι πρόγονοι: Να μεταφερθεί η παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους με εξάρτηση από τη φράση: Ὁ ῥήτωρ ἔλεξεν….

Μονάδες 5

4 ΑΔΙΔΑΚΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Γ. Αδίδακτο κείμενο: Ξενοφῶντος Κύρου Παιδεία 7.3.14

Ὁ Κῦρος μὲν δὴ ταῦτ᾽ εἰπὼν ἀπῄει, κατοικτίρων τήν τε γυναῖκα οἵου ἀνδρὸς στέροιτο καὶ τὸν ἄνδρα οἵαν γυναῖκα καταλιπὼν οὐκέτ᾽ ὄψοιτο. ἡ δὲ γυνὴ τοὺς μὲν εὐνούχους ἐκέλευσεν ἀποστῆναι, ἕως ἄν, ἔφη, τόνδ᾽ ἐγὼ ὀδύρωμαι ὡς βούλομαι· τῇ δὲ τροφῷ εἶπε παραμένειν, καὶ ἐπέταξεν αὐτῇ, ἐπειδὰν ἀποθάνῃ, περικαλύψαι αὐτήν τε καὶ τὸν ἄνδρα ἑνὶ ἱματίῳ. ἡ δὲ τροφὸς πολλὰ ἱκετεύουσα μὴ ποιεῖν τοῦτο, ἐπεὶ οὐδὲν ἥνυτε καὶ χαλεπαίνουσαν ἑώρα τήν γυναῖκα, ἐκάθητο κλαίουσα. ἡ δὲ ἀκινάκην πάλαι παρεσκευασμένον σπασαμένη σφάττει ἑαυτὴν καὶ ἐπιθεῖσα ἐπὶ τὰ στέρνα τοῦ ἀνδρὸς τὴν ἑαυτῆς κεφαλὴν ἀπέθνῃσκεν. ἡ δὲ τροφὸς ἀνωλοφύρατό τε καὶ περιεκάλυπτεν ἄμφω ὥσπερ ἡ Πάνθεια ἐπέστειλεν.

 ------------------------------

ἀκινάκης, ὁ: μαχαίρι, ευθύ ξιφοειδές περσικό μαχαίρι με κοντή λάμα

σπασαμένη < σπάομαι-ῶμαι = βγάζω από τη θήκη, ξιφουλκώ, τραβώ, εξάγω.

Γ1.  α) «Ὁ Κῦρος μὲν δὴ ταῦτ᾽ εἰπὼν… τὸν ἄνδρα ἑνὶ ἱματίῳ.»: Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.

Μονάδες 10

       β) Ποιες ήταν οι αντιδράσεις της τροφού πριν και μετά την αυτοκτονία της κυρίας της, της Πάνθειας;

Μονάδες 10

Γ2.    Να γράψετε τους τύπους που σας ζητούνται για τις επόμενες λέξεις του κειμένου:

γυναῖκα:                την κλητική ενικού

ἑαυτῆς:                   τη δοτική ενικού του αρσενικού στο α΄ πρόσωπο

ἑνί:                            την ίδια πτώση στο θηλυκό γένος

πάλαι:                      τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος

πολλά:                     την ονομαστική πληθυντικού του θηλυκού στον υπερθετικό βαθμό

ὄψοιτο             τον ίδιο τύπο στον ενεστώτα

παραμένειν      το β΄ ενικό υποτακτικής αορίστου στην ίδια φωνή

ἀποθάνῃ           το γ΄ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα  

περικαλύψαι    το α΄ πληθυντικό οριστικής παρακειμένου στη μέση φωνή  

ἐπέστειλεν       το απαρέμφατο του μέλλοντα

Μονάδες 10

Γ3.  α) Να αναγνωρίσετε πλήρως συντακτικά τις ακόλουθες λέξεις του κειμένου: ἀνδρὸς, οὐκέτ’, ἱματίῳ, πολλὰ, χαλεπαίνουσαν, τὴν ἑαυτῆς.

Μονάδες 6

      β) ἡ τροφὸς περιεκάλυπτεν τήν γυναῖκα: Να μεταφερθεί στην παθητική σύνταξη.

Μονάδες 4

BONUS ΑΣΚΗΣΗ: 

«Τῇ δὲ τροφῷ εἶπε παραμένειν, καὶ ἐπέταξεν αὐτῇ, ἐπειδὰν ἀποθάνῃ, περικαλύψαι αὐτήν τε καὶ τὸν ἄνδρα ἑνὶ ἱματίῳ»: να τρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.

Γ.    Αδίδακτο Κείμενο: Θουκυδίδου Ἱστορίαι Η΄ 19 – 29

Ὁ δὲ Νικίας αἰσθόμενος τοῦτο καὶ ὁρῶν καθ᾽ ἡμέραν ἐπιδιδοῦσαν τήν τε τῶν πολεμίων ἰσχὺν καὶ τὴν σφετέραν ἀπορίαν, ἔπεμπε καὶ αὐτὸς ἐς τὰς Ἀθήνας ἀγγέλλων πολλάκις μὲν καὶ ἄλλοτε καθ᾽ ἕκαστα τῶν γιγνομένων, μάλιστα δὲ καὶ τότε, νομίζων ἐν δεινοῖς τε εἶναι καί, εἰ μὴ ὡς τάχιστα ἢ σφᾶς μεταπέμψουσιν ἢ ἄλλους μὴ ὀλίγους ἀποστελοῦσιν, οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν. Φοβούμενος δὲ μὴ οἱ πεμπόμενοι ἢ κατὰ τὴν τοῦ λέγειν ἀδυναμίαν ἢ καὶ μνήμης ἐλλιπεῖς γιγνόμενοι ἢ τῷ ὄχλῳ πρὸς χάριν τι λέγοντες οὐ τὰ ὄντα ἀπαγγέλλωσιν, ἔγραψεν ἐπιστολήν, νομίζων οὕτως ἂν μάλιστα τὴν αὑτοῦ γνώμην μαθόντας τοὺς Ἀθηναίους βουλεύσασθαι περὶ τῆς ἀληθείας.

Γ1. α) «Ὁ δὲ Νικίας αἰσθόμενος … οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν»: Να μεταφράσετε στη νέα ελληνική γλώσσα το παραπάνω απόσπασμα.

Μονάδες 10

     β) Ο Νικίας, σύμφωνα με το κείμενο, έδωσε στους απεσταλμένους του  μια επιστολή προς τους Αθηναίους. Για ποιους λόγους προχώρησε στην ενέργεια αυτή; Η απάντησή σας να στηριχτεί σε στοιχεία του κειμένου.  

Μονάδες 10

Γ2.   Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:

Νικίας                         τη γενική ενικού

ἰσχὺν                           την ονομαστική πληθυντικού

τὴν σφετέραν           τη δοτική ενικού της αντωνυμίας στο ίδιο γένος του β΄ προσώπου για πολλούς κτήτορες  

τάχιστα                      τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος

ἐλλιπεῖς                     την αιτιατική πληθυντικού του ουδετέρου γένους

αἰσθόμενος        το γ΄ πληθυντικό οριστικής στον ίδιο χρόνο

ἐπιδιδοῦσαν      το β΄ ενικό προστακτικής αορίστου β΄ στην ίδια φωνή

μεταπέμψουσιν   το γ΄ πληθυντικό υποτακτικής του παθητικού αορίστου

ἀποστελοῦσιν   τη γενική πληθυντικού της μετοχής αορίστου στο θηλυκό γένος στην ίδια φωνή 

ἀπαγγέλλωσιν    το απαρέμφατο του παρακειμένου στη μέση φωνή

Μονάδες 10

Γ3.  α) Να αναγνωρίσετε τον συντακτικό ρόλο των παρακάτω λέξεων του αδίδακτου κειμένου: τὴν σφετέραν, τῶν γιγνομένων, ἐν δεινοῖς, σωτηρίαν, τοῦ λέγειν, ἐλλιπεῖς.

Μονάδες 6

β) «Φοβούμενος δὲ… περὶ τῆς ἀληθείας.»: Να καταγράψετε τη δευτερεύουσα πρόταση που υπάρχει στην παραπάνω περίοδο (μονάδα1), να γράψετε το είδος της (μονάδα 1), να αιτιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (μονάδα 1) και να προσδιορίσετε τον συντακτικό της ρόλο (μονάδα 1).

Μονάδες 4

Bonus ασκήσεις!

1.  Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ:

▪    Ὁ Νικίας ὁρῶν καθ᾽ ἡμέραν ἐπιδιδοῦσαν τήν τε τῶν πολεμίων ἰσχὺν καὶ τὴν σφετέραν ἀπορίαν

2.  Να ξαναγράψετε το παρακάτω απόσπασμα, αφού αναλύσετε τις υπογραμμισμένες μετοχές σε αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις:

▪    Ὁ Νικίας αἰσθόμενος τοῦτο καὶ ὁρῶν καθ᾽ ἡμέραν ἐπιδιδοῦσαν τήν τῶν πολεμίων ἰσχὺν, ἔπεμπε καὶ αὐτὸς ἐς τὰς Ἀθήνας

 3.  Να μεταφέρετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο εξαρτώντας τον από το «Θουκυδίδης ἔλεγεν» με όλους τους δυνατούς τρόπους.

▪    Ὁ Νικίας φοβούμενος μὴ οἱ πεμπόμενοι ἢ κατὰ τὴν τοῦ λέγειν ἀδυναμίαν ἢ καὶ μνήμης ἐλλιπεῖς γιγνόμενοι ἢ τῷ ὄχλῳ πρὸς χάριν τι λέγοντες οὐ τὰ ὄντα ἀπαγγέλλωσιν, ἔγραψεν ἐπιστολήν.

 4.  Στο παρακάτω απόσπασμα να εντοπίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον χαρακτηρίσετε:

▪    νομίζων ἐν δεινοῖς τε εἶναι καί, εἰ μὴ ὡς τάχιστα ἢ σφᾶς μεταπέμψουσιν ἢ ἄλλους μὴ ὀλίγους ἀποστελοῦσιν, οὐδεμίαν εἶναι σωτηρίαν.

5.  (Νικίας) νομίζων οὕτως ἂν μάλιστα τὴν αὑτοῦ γνώμην μαθόντας τοὺς Ἀθηναίους βουλεύσασθαι περὶ τῆς ἀληθείας: Να μεταφέρετε την παραπάνω περίοδο στον ευθύ λόγο.

ΑΝΔΟΚΙΔΗΣ, ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΥΣ ΕΙΡΗΝΗΣ 3.5–7

Ο ρήτορας περιγράφει τα οφέλη που υπήρξαν για την Αθήνα από τη συνθήκη ειρήνης που έκλεισε ο Μιλτιάδης με τους Λακεδαιμονίους.

Ἡνίκα τοίνυν ἦν μὲν ὁ πόλεμος ἡμῖν ἐν Εὐβοίᾳ, Μέγαρα δὲ εἴχομεν καὶ Πηγὰς καὶ Τροζῆνα, εἰρήνης ἐπεθυμήσαμεν, καὶ Μιλτιάδην τὸν Κίμωνος ὠστρακισμένον καὶ ὄντα ἐν Χερρονήσῳ κατεδεξάμεθα δι’ αὐτὸ τοῦτο, πρόξενον ὄντα Λακεδαιμονίων, ὅπως πέμψαιμεν εἰς Λακεδαίμονα προκηρυκευσόμενον περὶ σπονδῶν. Καὶ τότε ἡμῖν εἰρήνη ἐγένετο πρὸς Λακεδαιμονίους ἔτη πεντήκοντα, καὶ ἐνεμείναμεν ἀμφότεροι ταύταις ταῖς σπονδαῖς ἔτη τριακαίδεκα. Ὅσα δέ ἀγαθά ἐγένετο διὰ ταύτην τὴν εἰρήνην, ἐγὼ ὑμῖν φράσω. Πρῶτον μὲν τὸν Πειραιᾶ ἐτειχίσαμεν ἐν τούτῳ τῷ χρόνῳ, εἶτα τὸ μακρὸν τεῖχος τὸ βόρειον· ἀντὶ δὲ τῶν τριήρων αἳ τότε ἡμῖν ἦσαν παλαιαὶ καὶ ἄπλοι, αἷς βασιλέα καὶ τοὺς βαρβάρους καταναυμαχήσαντες ἠλευθερώσαμεν τοὺς Ἕλληνας, ἀντὶ τούτων τῶν νεῶν ἑκατὸν τριήρεις ἐναυπηγησάμεθα, καὶ πρῶτον τότε τριακοσίους ἱππέας κατεστησάμεθα καὶ τοξότας τριακοσίους Σκύθας ἐπριάμεθα.

- - - - - - - - - - -

προκηρυκεύομαι: κάνω διερευνητικές επαφές

Α1.     «Ἡνίκα τοίνυν ἦν μὲν ὁ πόλεμος… ταῖς σπονδαῖς ἔτη τριακαίδεκα.»: Να μεταφράσετε στα νέα ελληνικά το παραπάνω απόσπασμα.

Μονάδες 10

Α2.     Ποια οφέλη, σύμφωνα με τον ρήτορα, αποκόμισε η Αθήνα από τη συνθήκη ειρήνης που συνομολόγησε ο Μιλτιάδης με τους Λακεδαιμονίους;

Μονάδες 10

Β1.     Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται:

πρόξενον                              τη δοτική του ενικού αριθμού

ἔτη                                          τη δοτική του πληθυντικού αριθμού

τῶν τριήρων                         την αιτιατική του ενικού αριθμού

παλαιαὶ                                 τη γενική του πληθυντικού αριθμού στον συγκριτικό βαθμό στο ίδιο γένος

αἷς                                          την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού στο αρσενικό γένος

ἐπεθυμήσαμεν                    το γ΄ πληθυντικό της οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή

ἐνεμείναμεν                        το β΄ ενικό της προστακτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή

ἐτειχίσαμεν                         το α΄ πληθυντικό της οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή

ἠλευθερώσαμεν                  το απαρέμφατο ενεστώτα στη μέση φωνή

κατεστησάμεθα                  το γ΄ πληθυντικό της ευκτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή

Μονάδες 10

Γ1.α. τὸν Κίμωνος,  προκηρυκευσόμενον, ἔτη (το πρώτο), ταῖς σπονδαῖς, ἄπλοι, αἷς: Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις παραπάνω λέξεις του κειμένου.

Μονάδες 6

Γ1.β. Να χαρακτηρίσετε το είδος και τον συντακτικό ρόλο των παρακάτω δευτερευουσών προτάσεων:

-          Ἡνίκα τοίνυν ἦν μὲν ὁ πόλεμος ἡμῖν ἐν Εὐβοίᾳ

-          Ὅσα δέ ἀγαθά ἐγένετο διὰ ταύτην τὴν εἰρήνην

Μονάδες 4

bonus ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ

1.      Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται:

ἡμῖν                     τον ίδιο τύπο στο τρίτο πρόσωπο

Τροζῆνα              τη γενική ενικού

Κίμωνος              την κλητική ενικού

Λακεδαίμονα     την ονομαστική ενικού

Πειραιᾶ              τη γενική ενικού (και τους δύο τύπους)

τεῖχος                  τη δοτική ενικού

ἄπλοι                   τη δοτική ενικού στο αρσενικό γένος

τοὺς Ἕλληνας  τη δοτική πληθυντικού

τοξότας               την ονομαστική ενικού και δοτική πληθυντικού

2.      τούτων τῶν νεῶν : Να κλιθεί η συνεκφορά και στους δύο αριθμούς. ]

3.      ἐπεθυμήσαμεν, ὠστρακισμένον, ὄντα, κατεδεξάμεθα, πέμψαιμεν, ἐγένετο, ἠλευθερώσαμεν: Να γραφεί το β΄ ενικό της προστακτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή που βρίσκεται ο κάθε τύπος.

bonus ΑΣΚΗΣΕΙΣ  ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

1.      Ἡνίκα τοίνυν ἦν μὲν ὁ πόλεμος ἡμῖν ἐν Εὐβοίᾳ, εἰρήνης ἐπεθυμήσαμεν: Να μετατρέψετε τη δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.

2.      Να εξαρτήσετε την παρακάτω περίοδο λόγου από τη φράση Ἀνδοκίδης εἶπεν και να τη μεταφέρετε στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους.

Καὶ τότε ἡμῖν εἰρήνη ἐγένετο πρὸς Λακεδαιμονίους ἔτη πεντήκοντα, καὶ ἐνεμείναμεν ἀμφότεροι ταύταις ταῖς σπονδαῖς ἔτη τριακαίδεκα.

3.      Ὅσα δέ ἀγαθά ἐγένετο διὰ ταύτην τὴν εἰρήνην, ἐγὼ ὑμῖν φράσω: Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ

  

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

 «Νικόκλης ή Κύπριοι» τοῦ Ισοκράτους 44-45

Ο ρήτορας θέτει τα κριτήρια για την αρετή και αποδεικνύει ότι ο ίδιος υπήρξε πάντα ενάρετος άνθρωπος.

Χρὴ οὖν δοκιμάζειν τὰς ἀρετὰς οὐκ ἐν ταῖς αὐταῖς ἰδέαις ἁπάσας, ἀλλὰ τὴν μὲν δικαιοσύνην ἐν ταῖς ἀπορίαις, τὴν δὲ σωφροσύνην ἐν ταῖς δυναστείαις, τὴν δ' ἐγκράτειαν ἐν ταῖς τῶν νεωτέρων ἡλικίαις. Ἐγὼ τοίνυν ἐν πᾶσι τοῖς καιροῖς φανήσομαι πεῖραν τῆς ἐμαυτοῦ φύσεως δεδωκώς. Ἐνδεὴς μέν γε χρημάτων καταλειφθεὶς οὕτω δίκαιον ἐμαυτὸν παρέσχον ὥστε μηδένα λυπῆσαι τῶν πολιτῶν. Λαβὼν δ' ἐξουσίαν ὥστε ποιεῖν ὅ,τι ἂν βούλωμαι, σωφρονέστερος τῶν ἰδιωτῶν ἐγενόμην · τούτων δ' ἀμφοτέρων ἐκράτησα ταύτην ἔχων τὴν ἡλικίαν, ἐν ᾗ τοὺς πλείστους ἂν εὕροιμεν πλεῖστα περὶ τὰς πράξεις ἐξαμαρτάνοντας. Καὶ ταῦτ' ἐν ἑτέροις μὲν ἴσως ἂν ὤκνουν εἰπεῖν, οὐχ ὡς οὐ φιλοτιμούμενος ἐπὶ τοῖς ἐμοί πεπραγμένοις, ἀλλ' ὡς οὐκ ἂν πιστευθεὶς ἐκ τῶν λεγομένων · ὑμεῖς δ' αὐτοί μοι μάρτυρές ἐστε πάντων τῶν εἰρημένων.

Γ1.      α) «Λαβὼν δ' ἐξουσίαν ὥστε ποιεῖν… μάρτυρές ἐστε πάντων τῶν εἰρημένων.»: Να μεταφράσετε το παραπάνω απόσπασμα στη νέα ελληνική γλώσσα.

Μονάδες 10

            β) Ποια είναι, σύμφωνα με τον Ισοκράτη, τα κριτήρια με τα οποία πρέπει να εξετάζεται αν ένας άνθρωπος είναι ενάρετος; (Μονάδες 3) Ποια γεγονότα αποδεικνύουν ότι ο ίδιος υπήρξε ενάρετος; (μονάδες 6)

Μονάδες 10

Γ2.      Να γραφούν τύποι που ζητούνται:

ἐνδεὴς                       την αιτιατική του ενικού στο θηλυκό γένος

καταλειφθεὶς           τη δοτική πληθυντικού της μετοχής στο ίδιο γένος

δίκαιον                      την ονομαστική πληθυντικού συγκριτικού βαθμού στο θηλυκό γένος 

σωφρονέστερος       το επίρρημα στον θετικό βαθμό

τῶν ἰδιωτῶν             την κλητική ενικού  

φανήσομαι               το β΄ ενικό της προστακτικής στον παθητικό αόριστο β΄

παρέσχον                  το β΄ ενικό της ευκτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή

λυπῆσαι                    το α΄ πληθυντικό της οριστικής παρατατικού στην ίδια φωνή

ἐκράτησα                  το β΄ ενικό προστακτικής στον αόριστο στην ίδια φωνή

πεπραγμένοις          το β΄ ενικό της οριστικής υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή

Μονάδες 10

Γ3.      α) Να προσδιορίσετε τον συντακτικό ρόλο των παρακάτω λέξεων: χρημάτων,  δίκαιον, τῶν ἰδιωτῶν, πλεῖστα, ἐξαμαρτάνοντας, ἐμοί.

            Μονάδες 6

β) τοὺς πλείστους ἂν εὕροιμεν πλεῖστα περὶ τὰς πράξεις ἐξαμαρτάνοντας: Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.

Μονάδες 4

BONUS ΑΣΚΗΣΗ!!! Να μεταφέρετε τους κλιτούς τύπους στον άλλο αριθμό:

▪         Ἐγὼ τοίνυν ἐν πᾶσι τοῖς καιροῖς φανήσομαι πεῖραν τῆς ἐμαυτοῦ φύσεως δεδωκώς.

▪         Ἐνδεὴς μέν γε χρημάτων καταλειφθεὶς οὕτω δίκαιον ἐμαυτὸν παρέσχον.

▪         Ὑμεῖς δ' αὐτοί μοι μάρτυρές ἐστε πάντων τῶν εἰρημένων